Χρυσοβίτσι: Ταξιδεύοντας στις “άγνωστες” πλαγιές του Μαινάλου

Στην αγκαλιά του Μαινάλου, πνιγμένο μέσα στα έλατα το χωριό Χρυσοβίτσι, μαγεύει με τα πετρόκτιστα σπίτια και την πλούσια ιστορία του…

Το Χρυσοβίτσι είναι ορεινό χωριό του Νομού Αρκαδίας. Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1.073 μέτρων σε μία ελατοσκέπαστη πλαγιά του Μαινάλου και αποτελεί έναν από τους πιο ορεινούς οικισμούς της Πελοποννήσου. Έχει ανακηρυχθεί παραδοσιακός οικισμός και βρίσκεται στα νοτιοδυτικά της Τρίπολης.

Είναι από τα πιο ιστορικά χωριά της Αρκαδίας. Ως οργανωμένος οικισμός υπάρχει ήδη από το 15ο αιώνα. Το χωριό υπήρξε κέντρο δράσης των επαναστατών του 1821. Βρίσκεται κοντά στα Κολοκοτρωναίικα χωριά, Αρκουδόρεμα και Λιμποβίσι. Στο Χρυσοβίτσι, ο Κολοκοτρώνης λειτούργησε το ιδιαίτερο γραφείο του, με αποκλειστικό γραμματέα και σύμβουλο τον Αναγνώστη Ζαφειρόπουλο από το Ζυγοβίτσι. Στα τέλη Μαρτίου του 1821, μετά μετά την αποτυχημένη πολιορκία της Καρύταινας, διέμεινε στο χωριό ο Θ. Κολοκοτρώνης εγκαταλειμμένος από τους συντρόφους του. Εκεί μπήκε στην εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου για να προσκυνήσει την εικόνα και να προσευχηθεί για τον αγώνα. Κατά τον θρύλο η εικόνα της Παναγίας δάκρυσε. Μάλιστα, όταν μετά την απελευθέρωση ο Δημητράκης Πλαπούτας πήγε στο Χρυσοβίτσι, βρήκε την εικόνα και την τοποθέτησε στην εκκλησία, όπου και σώζεται μέχρι σήμερα. Λίγες μέρες μετά το παραπάνω περιστατικό όμως, στις 28 Απριλίου 1821, ο Κολοκοτρώνης έμελε να ορισθεί αρχιστράτηγος του απελευθερωτικού αγώνα, μετά από σύσκεψη των ηγετών της επανάστασης στο χωριό.

 

Τι να δείτε/ Τι να κάνετε

Βόλτα στο Χρυσοβίτσι

Αν και μικρό, το Χρυσοβίτσι θα σας αποζημιώσει με τα γραφικά, πετρόκτιστα σπίτια του και τις βρύσες του, δίνοντάς σας την ευκαιρία περιήγησης σε έναν αυθεντικό παραδοσιακό οικισμό. Το γύρω δασικό τοπίο, επιπλέον, είναι μεγαλοπρεπές, χαρακτηριστικό της φυσικής ομορφιάς που έχει κάνει διάσημο το Μαίναλο. Aν θέλετε περισσότερες πληροφορίες για το Μαίναλο δείτε εδώ.

Μουσείο Δασικής Ιστορίας Μαινάλου

Το Μουσείο Δασικής Ιστορίας του όρους Μαινάλου είναι μουσείο αφιερωμένο στην ιστορία της βιομηχανικής επανάστασης στον αρκαδικό χώρο και στη σημασία του Μαίναλου στην ιστορία του τόπου, είτε ως κρυσφύγετο και ορμητήριο των Αρκάδων, είτε ως πάροχος πρώτων υλών, όπως η δασική ύλη. Το Χρυσοβίτσι υπήρξε μεγάλο υλοτομικό κέντρο. Το 1939 κατασκευάστηκε εδώ ένα μεγάλο εργοστάσιο ξυλείας το οποίο διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο στην οικονομία της Αρκαδίας. Σε αυτό το εργοστάσιο στεγάζεται το Μουσείο Δασικής Ιστορίας. Πρόκειται για έναν χώρο που ιχνηλατεί τα πρώτα βήματα της βιομηχανικής επανάστασης στον αρκαδικό χώρο. Στο μουσείο λειτουργούν εκθέσεις εργαλείων και πρακτικών υλοτόμησης και επεξεργασίας του ξύλου. Αναβιώνει έτσι μια ολόκληρη σελίδα της Αρκαδίας. Γίνονται επίσης περιβαλλοντολογικά σεμινάρια ευαισθητοποίησης του κοινού στο ζήτημα της προστασίας του δάσους και της ορθολογικής χρήσης των πρώτων υλών.

Ναός Κοίμησης της Θεοτόκου

Η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου στην είσοδο του χωριού έχει ανακαινιστεί και φαίνεται νεότερης κατασκευής, ωστόσο στέκεται εκεί από τον 19ο αιώνα. Τον Απρίλιο του 1821, λίγο μετά την πυρπόληση της Καρύταινας από τους Οθωμανούς – σε αντίποινα για τον ξεσηκωμό της περιοχής στην Επανάσταση που μόλις είχε ξεκινήσει – ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης μπήκε εκεί σκεφτικός και περίλυπος, θέλοντας να προσκυνήσει την εικόνα της Παναγίας. Και βγήκε με εντελώς διαφορετική διάθεση, έτοιμος να βάλει μπροστά τα σχέδιά του για την πολιορκία της Τρίπολης. Σήμερα, δίπλα στην εκκλησία βρίσκεται προτομή του Κολοκοτρώνη σε ανάμνηση του περίφημου εκείνου συμβάντος, ενώ κάθε Μάη γίνονται και σχετικές εκδηλώσεις.

Ο Ιερός Ναός Παναγίας Αρκουδορέματος

Μαγευτική και καταπράσινη τοποθεσία στην καρδιά του ελατόδασους του Μαινάλου και σε υψόμετρο 1200 μ. Απέχει 4χλμ από το Χρισοβίτσι. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας υπήρχε εκεί, ένα ζωντανό κεφαλοχώρι, χωμένο μέσα στο δάσος. Χρησίμευσε σαν κρησφύγετο, καταφύγιο, ορμητήριο και τόπος ανεφοδιασμού και περίθαλψης των κλεφταρματολών. Από αυτό μάλιστα ξεκίνησαν και οι πρόγονοι (Τσεργίνης) του Θ. Κολοκοτρώνη για να εγκατασταθούν αργότερα στο Λιμποβίσι. Κατά τη δεύτερη Τουρκοκρατία, οι κάτοικοι αντιστάθηκαν ενεργά στον τουρκικό ζυγό. Σήμερα διακρίνονται μόνο ελάχιστα χαλάσματα στη ρεματιά. Το μόνο κτίσμα που σώζεται στην περιοχή είναι το παλιό εκκλησάκι της Κοίμησης της Θεοτόκου, στα δεξιά του δρόμου που συνδέει το Χρυσοβίτσι με το Λιμποβίσι, στο χείλος της ρεματιάς. Η εκκλησία, συντηρημένη σήμερα, είναι χτισμένη σύμφωνα με την επιγραφή το 1719.

 

Εξορμήσεις στα πέριξ

Σε κοντινή απόσταση από το οικισμό Χρυσοβίτσι μπορείτε να οργανώσετε αποδράσεις, στη Βυτίνα, για περισσότερες, στη Στεμνίτσα, αλλά και στο Χιονοδρομικό Κέντρο Μαινάλου.

Τι να δοκιμάσετε

Η γόνιμη γη της Πελοποννήσου είναι θυμισμένη σε όλους! Μην φύγετε από το Χρυσοβίτσι χωρίς να δοκιμάσετε, το ελατίσιο μέλι, αλλά και τα τυροκομικά της προϊόντα, όπως μυζήθρα, γραβιέρα, φέτα. Στις παραδοσιακές ταβέρνες, επιλέξτε τον ντόπιο τραχανά, κατάλληλο πιάτο για τις κρύες νύχτες του χειμώνα.

Αυτό το αλπικό τοπίο βγαλμένο από παραμύθι θα σας προσφέρει στιγμές ηρεμίας. Με σημείο εκκίνησης την πρωτεύουσα και μέσω της Ολυμπίας Οδού, μέσα σε σχεδόν 2 ώρες θα βρίσκεστε στον υπέροχο παραδοσιακό οικισμό της Αρκαδίας