Βρίσκεται στα βόρεια της Κρήτης σε απόσταση περίπου 7 ναυτικά μίλια από το Ηράκλειο και δεν έχει καθόλου υποδομές, παρά μόνο μία εκκλησία!
Η Ντία ή Δία έχει μήκος 5 χλμ., πλάτος 3 χλμ. και έκταση 12 περίπου τετραγωνικά χιλιόμετρα. Βόρεια από τη Ντία υπάρχουν δύο μικρά γλαρονήσια, το Παξιμάδι και το Πεταλίδι. Στη νότια μεριά του νησιού υπάρχουν 3 απάνεμοι κόλποι (ο κόλπος της Κάπαρης, ο κόλπος της Παναγιάς και ο κόλπος της Αγριελιάς) και ο κόλπος του Αγ. Γεωργίου, όπου υπάρχει και το μοναδικό λιμανάκι. Από εκεί ξεκινάει ένα μονοπάτι που οδηγεί στην όμορφη εκκλησία της Αναλήψεως, από που μπορείτε να αγναντεύσετε την Κρήτη. Επίσης, από το λιμάνι ξεκινάει ένα έυκολο μονοπάτι που οδηγεί προς τα βόρεια του νησιού, ως στα κτίρια του Δασαρχείου. Στα ανατολικά υπάρχει ο κόλπος της Αγκινάρας.
Οι θάμνοι, οι απότομοι γκρεμοί που φτάνουν τα 60 μέτρα, και το απέραντο μπλέ συνθέτουν ένα άγριο αλλά παράλληλα μαγικό τοπίο!
Από που πήρε το όνομά του
Σύμφωνα με το μύθο, το νησί δημιουργήθηκε από τον Δία. Κάποτε που ο Δίας εξουσίαζε τον κόσμο από τον θρόνο του στον Όλυμπο, κοίταξε προς την γενέτειρά του, την Κρήτη, και τότε είδε έκπληκτος τους πατριώτες του Κρητικούς να κυνηγούν με τόξα και ακόντια, αφανίζοντας τους αγαπημένους του αίγαγρους, τα παιδιά της Αμάλθειας που τον έθρεψε με το γάλα της όταν κρύβονταν από τον πατέρα του τον Κρόνο στο σπήλαιο Δικταίο Άντρο. Θύμωσε λοιπόν τόσο πολύ που αποφάσισε να σκοτώσει όλους τους Κρητικούς. Αμέσως έριξε στο πέλαγος ένα κεραυνό και ένα τεράστιο τέρας αναδύθηκε με σκοπό να καταστρέψει τους Κρητικούς. Ωστόσο, οι υπόλοιποι θεοί προσπάθησαν να τον κάνουν να αλλάξει γνώμη, αλλά μάταια. Τότε ο Ποσειδώνας, που από το βασίλειο του, τη θάλασσα, βγήκε το θηρίο, είπε στο Δία: «Πατέρα και βασιλιά μου πως μπορείς να αφανίσεις τους Κουρήτες, έτσι θα τους ξεπληρώσεις ότι καλό σου έκαμαν;». Οι Κουρήτες ήταν Κρητικοί που χτυπούσαν δυνατά της ασπίδες τους για να μην ακούσει ο πατέρας του ο Κρόνος το κλάμα του και τον φάει. Ο Δίας αμέσως άλλαξε γνώμη. Τότε πήρε δύο κομμάτια παξιμάδι και τα πέταξε ανοικτά της Κρήτης. Όταν λοιπόν πήγε το τέρας να τα φάει, αυτός με ένα κεραυνό το πέτρωσε μαζί με τα παξιμάδια. Έτσι, γεννήθηκε η Δία και τα δύο νησάκια, το Παξιμάδι και το Πεταλίδι.
Επίσης, σύμφωνα με μια παραλλαγή του μύθου, ο Θησέας, αφού σκότωσε τον Μινώταυρο, διέφυγε στη Δία μαζί με την Αριάδνη.
Η ιστορία του
Κατά την αρχαιότητα η Ντία, έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ναυσιπλοΐα ιδιαίτερα κατά τους Μινωικούς και Μεσαιωνικούς χρόνους ενώ κατά τη διάρκεια των Μινωικών χρόνων το νησί κατοικούνταν. Αποτελούσε σημείο αναγνώρισης των πλοίων αλλά διευκόλυνε και την είσοδο τους στο λιμάνι δημιουργώντας ένα φυσικό “φράγμα” στους βόρειους ανέμους.
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι έρευνες που πραγματοποίησε ο Γάλλος ωκεανογράφος Jacques-Yves Cousteau το 1974-1975 με ειδικό βαθυσκάφος. Το 1976, πλησίον του όρμου του Αγ. Γεωργίου, ανακάλυψε στο βυθό, τετραγωνισμένους και ορθογώνιους βράχους σχηματίζοντας τεχνητό λιμενοβραχίονα και οι ερευνητές τα αποκάλεσαν Κυκλώπεια τείχη.
Σύμφωνα με τον Κουστώ, ήταν το μεγαλύτερο και σημαντικότερο λιμάνι της Κνωσσού. Το λιμάνι φαινόταν ότι καταβυθίστηκε από τις καταστροφές που προκάλεσε το ηφαίστειο της Θήρας, το 1450 π.Χ. Αργότερα διαπιστώθηκε ότι είναι πολύ πιο παλιό, οπότε οι ερευνητές προβληματίστηκαν. Ακόμη, λεπτομερείς αεροφωτογραφίες επεσήμαναν στην επιφάνεια του νησιού ίχνη αρκετής έκτασης οικισμών, κάτι που υποδηλώνει ότι σε παλαιότερες εποχές το νησί ήταν κατοικημένο. Ωστόσο, αρχαιολογική έρευνα που να το επιβεβαιώνει δεν έχει γίνει ακόμη.
Στο νησί υπήρχε μικρή καλλιέργεια αμπελιού μέχρι και το 1937, που γινόταν από ψαράδες.
Ενταγμένη στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Φύση (Natura) 2000
Στη Δία υπάρχουν πολλά προστατευόμενα ενδημικά είδη ζώων, όπως το σαλιγκάρι Albinaria retusa, η σαύρα Podarcis erhardii schiebeli, το αγριοκούνελο Oryctolagus cuniculus cnossius, αλλά και φυτών, όπως το χασμόφυτο Carlina diae. Στο νησί φωλιάζει και ο μαυροπετρίτης, είδος γερακιού, όπου ο πληθυσμός του παρακολουθείται από ορνιθολόγους. Η Δία είναι ενταγμένη στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Φύση (Natura) 2000 και είναι ελεγχόμενη κυνηγετική περιοχή.
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι πριν 5000 χρόνια το νησί ήταν κατάφυτο από δάση και είχε πολλές πηγές νερού. Ωστόσο εξαφανίστηκε το δάσος γιατί το ξύλο υλοτομήθηκε για την κατασκευή πλοίων, και ύστερα από 1000 περίπου χρόνια σταμάτησαν και οι πηγές να έχουν νερό. Επίσης, το νησί αποτελεί καταφύγιο Κρητικών αιγάγρων κι αν είσαστε τυχεροί θα τους δείτε.
Πως θα πάτε στο νησάκι
Αν δεν έχετε δικό σας σκάφος, υπάρχουν καραβάκια που εκτελούν ημερήσιες εκδρομές από το λιμανάκι των Γουβών ή του Ηρακλείου.
Πληροφορίες και φωτογραφίες από cretanbeaches