Ο δεύτερος κύκλος των Αναγνώσεων, της διαδικτυακής ηχητικής σειράς του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), είναι αφιερωμένος σε εμβληματικά κείμενα της παγκόσμιας λογοτεχνίας των τελευταίων δύο αιώνων που αφηγούνται ιστορίες από τις ζωές «καθημερινών ηρώων» από εποχές που έχουν παρέλθει. Διακεκριμένοι Έλληνες ηθοποιοί επιχειρούν να ταξιδέψουν το διαδικτυακό κοινό του ΚΠΙΣΝ σε σπουδαίες για τη λογοτεχνική τους αξία και το καλλιτεχνικό τους βάθος εκδοχές της ανθρώπινης περιπέτειας υπό τη σκηνοθετική επιμέλεια της Ιώς Βουλγαράκη.
Έντγκαρ Άλαν Πόε, Ουίλιαμ Ουίλσον
Εμπνευσμένο από λαϊκές ιστορίες για σωσίες αλλά και άρθρα σε έντυπα εκείνης της εποχής, το συγκλονιστικό διήγημα του Έντγκαρ Άλλαν Πόε (1839) παρουσιάζει τον βίο ενός αριστοκράτη, ο οποίος κρύβει την πραγματική του ταυτότητα και παρουσιάζεται στον περίγυρό του με το όνομα Ουίλιαμ Ουίλσον. Η ζωή του, όμως, αλλάζει δραστικά, όταν ξαφνικά γνωρίζει το alter ego του που έχει το ίδιο ονοματεπώνυμο, τον ακολουθεί παντού και τον συμβουλεύει διαρκώς ψιθυρίζοντάς του νουθεσίες. Η σχέση τους είναι εξαρχής συγκρουσιακή, και ο αληθινός Ουίλιαμ θα θελήσει να απαλλαγεί από τον σωσία του καλώντας τον σε μονομαχία.
Μέσα από αυτή την αριστοτεχνική μελέτη του ανθρώπινου χαρακτήρα, ο Πόε επιχειρεί –σαν ένας πρώιμος ψυχαναλυτής– να ψηλαφήσει τη σχέση του συνειδητού με το υποσυνείδητο, της όψης με το είδωλο, της φωνής με την ηχώ, του σώματος με το νου, του συναισθήματος με τη λογική, της δυαδικότητας με τον διχασμό. Αποφεύγοντας τις περίτεχνες φράσεις και τη χρήση επιθέτων, διαμορφώνει έναν λόγο απέριττο, γεμάτο αγωνιώδεις εικόνες που παρασύρουν τον αναγνώστη στα παράξενα μονοπάτια της σκέψης του Ουίλσον.
Συγγραφέας, ποιητής και λογοτεχνικός κριτικός, ο Έντγκαρ Άλλαν Πόε (1809 – 1849) είναι μία από τις πλέον εμβληματικές μορφές του αμερικανικού Ρομαντισμού και ένας από τους πιο πρωτοποριακούς διηγηματογράφους του 19ου αιώνα. Θεωρείται θεμελιωτής της αστυνομικής λογοτεχνίας και προάγγελος της πεζογραφίας επιστημονικής φαντασίας. Έγραψε πολυάριθμα διηγήματα μυστηρίου και ιστορίες τρόμου που άσκησαν τεράστια επιρροή στους Ντόυλ, Μπηρς, Στήβενσον και Τσέστερτον, ενώ τα ποιήματά του, τα οποία μεταφράστηκαν στη Γαλλία από τον Μπωντλαίρ, αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για τους ευρωπαίους συμβολιστές. Υπήρξε επίσης ένας από τους πρώτους επαγγελματίες αμερικανούς κριτικούς λογοτεχνίας που διατύπωσε μια συγκροτημένη θεωρία περί λογοτεχνικής αισθητικής στα δοκίμιά του (Φιλοσοφία της σύνθεσης, Η ποιητική αρχή), τα οποία αποτέλεσαν κείμενα αναφοράς για τους σύγχρονους αλλά και τους μεταγενέστερους ομότεχνούς του.
Γόνος οικογένειας ηθοποιών, ο Πόε γεννήθηκε και μεγάλωσε στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά έζησε και στη Μεγάλη Βρετανία. Φοίτησε στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια, σπούδασε στη Στρατιωτική Ακαδημία Ουέστ Πόιντ, υπηρέτησε στον στρατό, ενώ εργάστηκε για μεγάλο διάστημα σε έντυπα του Ρίτσμοντ, της Φιλαδέλφειας και της Νέας Υόρκης, στα οποία δημοσίευε, κυρίως για βιοποριστικούς λόγους, διηγήματα και δοκίμια που τον καταξίωσαν ως έγκυρο κριτικό. Τα πρώτα του ποιήματα εκδόθηκαν στα 1827, και τα πρώτα του διηγήματα πέντε χρόνια αργότερα. Καθιερώθηκε ως λογοτέχνης στα 1845 με τη συλλογή Το κοράκι και άλλα ποιήματα. Στα σχέδιά του, για πολλά χρόνια, ήταν η έκδοση της δικής του εφημερίδας, αλλά δεν πρόλαβε να τη δει να κυκλοφορεί, καθώς πέθανε στη Βαλτιμόρη σε ηλικία μόλις 40 ετών. Εκτός από πεζά σε γοτθικό ύφος, έγραψε ακόμη σατιρικά και κωμικά κείμενα, χρησιμοποιώντας ως εκφραστικά μέσα την ειρωνεία και την υπερβολή. Μερικά από τα γνωστότερα πεζά του είναι: Ο χρυσός σκαραβαίος, οι Αλλόκοτες ιστορίες, Οι φόνοι της οδού Μοργκ, Το μυστήριο της Μαρί-Ροζέ, Η αφήγηση του Άρθουρ Γκόρντον Πιμ από το Νάντακετ, Το βαρέλι του Αμοντιλάδο, Ο άρχοντας του μακάβριου, Ο μαύρος γάτος, Το πηγάδι και το εκκρεμές.
Συντελεστές:
Μετάφραση: Κοσμάς Πολίτης
Σκηνοθετική επιμέλεια: Ιώ Βουλγαράκη
Διαβάζει ο Δημήτρης Καταλειφός
Η χρήση της μετάφρασης του Κοσμά Πολίτη γίνεται με την ευγενική παραχώρηση των εκδόσεων Αιγόκερως.
Ηχοληψία – Μίξη – Mastering: Γιώργος Μαντάς
Μουσικό σήμα: Νίκος Γαλενιανός
Ευχαριστούμε τον Αλέξη Καραϊσκάκη-Νάστο που έπαιξε τσέλο για την ηχογράφηση του μουσικού σήματος.
Ιώ Βουλγαράκη
Η Ιώ Βουλγαράκη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1985. Σπούδασε υποκριτική στην Ανωτέρα Σχολή Δραματικής Τέχνης Εθνικού Θεάτρου και Ελληνική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του ΕΚΠΑ. Συνέχισε τις σπουδές της στο Ρωσικό Πανεπιστήμιο Θεατρικής Τέχνης GITIS της Μόσχας (Σχολή Σκηνοθεσίας, τμήμα Λεονίντ Χέιφιτς, 2008-2013), του οποίου είναι αριστούχος απόφοιτος. Από το 2013 μέχρι σήμερα έχει συνεργαστεί με όλους τους μεγάλους θεατρικούς οργανισμούς της χώρας: Εθνικό Θέατρο, Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών, Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, Εθνική Λυρική Σκηνή. Στο εξωτερικό έχει συνεργαστεί με το Ακαδημαϊκό Νεανικό Θέατρο ΡΑΜΤ (Μόσχα) και το Ινστιτούτο Γκροτόφσκι (Βρότσλαβ). Είναι ιδρυτικό μέλος της Ομάδας ΠΥΡ που ενεργοποιείται στο ελληνικό θέατρο από το 2013. Διδάσκει υποκριτική στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών από το 2015.
Την Τετάρτη 13/01, 19.00, συντονιστείτε εδώ
Η σειρά #snfccAtHome Πρόσωπα του Ήρωα: Αναγνώσεις, όπως και όλο το ψηφιακό πρόγραμμα του ΚΠΙΣΝ, πραγματοποιείται χάρη στη δωρεά προγραμματισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ).
