Χρησιμοποιώντας ένα συγκεκριμένο νησί, τη Σίφνο, ως «ερευνητικό μοντέλο», θα διευκρινιστεί από ανθρωπολογική άποψη τί ορίζει τις νησιωτικές ταυτότητες στην Ανατολική Μεσόγειο, ένα μέρος όπου η ευρωπαϊκή και η ασιατική-αφρικανική βιο-γεωγραφική ιστορία και εξέλιξη τέμνονται.
Την Παρασκευή 28 Οκτωβρίου, στις 18:30, θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα του Πολιτιστικού Κέντρου Σίφνου «Μαριάνθη Σίμου» η πρώτη προβολή του ντοκιμαντέρ “BeinganIslander”,του οποίου τα γυρίσματα έγιναν εξολοκλήρου στην Σίφνο.
Πρόκειται για ένα ερευνητικό φιλμ οπτικής Ανθρωπολογίας https://twitter.com/visitsifnos/status/1584229625617469440, το οποίο είναι αναπόσπαστο μέρος του ερευνητικού έργου “BeinganIslander”: Τέχνη και ταυτότητα των Μεγάλων Νησιών της Μεσογείου (2500 BCE-300 CE) (2019-2023) με σημαντική έκθεση που θα ανοίξει τον Μάρτιο 2023-Ιούνιος 2023 στο Μουσείο Fitzwilliam / Πανεπιστήμιο του Cambridge, Ηνωμένο Βασίλειο. Δημιουργήθηκε από την Δρ. Α. Χριστοφιλοπούλου, Επιμελήτρια Ελληνικών, Κυπριακών και Ρωμαϊκών Αρχαιοτήτων στο Μουσείο Fitzwilliam και τον Δρ. Δημήτριο Μπούρα, ερευνητή κοινωνικό ανθρωπολόγο, και κινηματογραφιστή. [ https://islander.fitzmuseum.cam.ac.uk/ ]
Η παραγωγή του ντοκιμαντέρ είναι το πιο δημιουργικό και αυθεντικό αποτέλεσμα του προγράμματος, τόσο στο επίπεδο της έρευνας αλλά και της δημόσιας συμμέτοχης. Τα μουσεία σπάνια προχωρούν στην δημιουργία ντοκιμαντέρ, και όταν το κάνουν συνήθως είναι μονοθεματικά και αφορούν στην προώθηση μιας συγκεκριμένης έκθεσης.
Το ντοκιμαντέρ διαπραγματεύεται τις ιδέες της νησιωτικότητας, κινητικότητας και διαχρονικής ανθρώπινης παρουσίας στο Αιγαίο, χρησιμοποιώντας την περίπτωση της Σίφνου ως μοντέλο έρευνας. Χρησιμοποίησε μεθοδολογία από τα πεδία της οπτικής ανθρωπολογίας, εμπειρικής αρχαιολογίας και αρχαιολογίας των αισθήσεων, καθώς επίσης και της εθνογραφική έρευνας στο πεδίο των νησιωτικών σπουδών.
Το ντοκιμαντέρ επιδιώκει να καταστήσει ορατή τη σύνθεση των πολύπλευρων δυνάμεων που συνέβαλλαν στην ποικιλομορφία και τα πολλαπλά επίπεδα μνήμης αυτού του ανθρώπινου οικοσυστήματος. Το παρόν έργο επιχειρεί να διαρρήξει τις παγωμένες, μονοθεματικές εικόνες μιας νοσταλγικής (τουριστικής) Μεσογείου και να δώσει χώρο στις αφηγήσεις των κατοίκων της. Η πολυφωνία των νησιωτών, μας υπενθυμίζει πως το Αιγαίο δεν αποτελεί ένα γραφικό αποκούμπι, τα νησιά δεν συνιστούν μια Νεφελοκοκκυγία, δεν περιγράφουν μια αφαίρεση του “κοινωνικού”. Ένα μωσαϊκό διαφορετικών φωνών μας προσκαλεί να ξεδιπλώσουμε μαζί του τη συνύπαρξη των αντιθέσεων και των συγκλίσεων, τη συμβίωση των διαφορών και των ομοιοτήτων, υπενθυμίζοντάς μας την αξία των δεσμών.
Τα γυρίσματα διήρκησαν ενάμισι έτος με ενεργή συμμετοχή είκοσι έξη κατοίκων καθώς επίσης και επιστημονικών συνεργατών, Ακαδημαϊκών – μεταδιδακτορικών ερευνητών και τεχνικών συμβούλων, οι οποίοι από κοινού απάντησαν στα ίδια ερωτήματα: “Τι σημαίνει το να είσαι νησιώτης;”, “Ποιο ρόλο παίζει το φυσικό περιβάλλον και οι φυσικοί πόροι του νησιού, στην διαμόρφωση της νησιωτικής ζωής και κουλτούρας;”,“Πόσο σημαντική είναι η άυλη κληρονομιά και πως αυτή εκδηλώνεται στην νησιωτική πραγματικότητα;”
H συνύφανση αυτή και η ανταλλαγή απόψεων, εμπειριών και τρόπων ζωής και αντιμετώπισης δυσχερειών, μεταξύ των ερευνητών και των μελών της κοινότητας, επέτρεψε την φυσική τους αλληλεπίδραση, την συμμετοχή των μελών της κοινότητας στους ερευνητικούς σκοπούς του προγράμματος, και στην διαμόρφωση των αποτελεσμάτων του ντοκιμαντέρ. Τα μέλη της νησιωτικής κοινότητας δεν είναι απλώς ερωτηθέντες, όπως κατά την παλαιότερη πρακτική των ντοκιμαντέρ, αλλά είναι ίσοι ερωτώντες και παράγοντες επιρροής των ερευνητικών θεμάτων, καθιστώντας έτσι το ντοκιμαντέρ μια άσκηση κοινοτικής συμμετοχής, συν-δημιουργίας και δέσμευσης, έξω από τα όρια της ακαδημαϊκής κοινότητας.
Το ντοκιμαντέρ δημιουργήθηκε με τη γενναιόδωρη υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, καθώς και με την ευγενική άδεια του Υπουργείου Πολιτισμού και τελεί υπό την αιγίδα του Δήμου Σίφνου Κυκλάδων.
Την Πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ υποστηρίζει η εταιρεία ZANTE FERRIES A.N.M.E.Z, η οποία υποστήριξε και τα γυρίσματα στη Σίφνο με τη διάθεση δωρεάν εισιτηρίων για τη μετακίνηση των συντελεστών και του εξοπλισμού.
