Η επίσπευση των διαδικασιών για την αποκατάσταση των προβλημάτων, που προκάλεσε η πυρκαγιά της 23ης Αυγούστου 2023, στο μοναστηριακό συγκρότημα του Οσίου Λουκά, συζητήθηκε σε διευρυμένη σύσκεψη υπό την Υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, παρουσία του Μητροπολίτη Θηβών και Λεβαδείας κκ. Γεωργίου, του Γενικού Γραμματέα Πολιτισμού Γιώργου Διδασκάλου και των αρμοδίων υπηρεσιακών παραγόντων.
Συγκεκριμένα, εξ αιτίας των φθορών που υπέστη από τη φωτιά το ερειπωμένο κελί του Ιωάσαφ (19ος αι.), που αποτελεί τμήμα της νοτιοανατολικής πτέρυγας του Μοναστηριού, κρίθηκε αναγκαία η αναθεώρηση της αρχιτεκτονικής αποτύπωσης της μελέτης αποκατάστασης της νοτιοανατολικής πτέρυγας του Μοναστηριού, η οποία εκπονείται τον τελευταίο χρόνο από τους καθηγητές του Ε.Μ.Π. Χαράλαμπο Μουζάκη και Ελευθερία Τσακανίκα, σε συνεργασία με τον αρχιτέκτονα Τίμο Κουιμτζόγλου, κατ΄εντολή της Ιεράς Μητρόπολης Θηβών και Λεβαδείας. Βούληση του Υπουργείου Πολιτισμού, της Μητροπόλεως και της Μονής είναι η αποκατάσταση ολόκληρης της πτέρυγας του μοναστηριακού συγκροτήματος, προκειμένου να φιλοξενηθεί η Βιβλιοθήκη του Μοναστηριού.
Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Βοιωτίας προχωρεί στην ολοκλήρωση του καθαρισμού της νοτιονατολικής πτέρυγας από τα υπολείμματα της φωτιάς. Παράλληλα, η Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων του ΥΠΠΟ ανέλαβε -σε συνεργασία με τους μελετητές- την εκπόνηση της μελέτης υποστήλωσης, αντιστήριξης και τοποθέτησης στεγάστρου στο διώροφο κελί, και ακολούθως των συνεπαγόμενων εργασιών για την προστασία του εναπομείναντος κελύφους, αλλά κυρίως την ασφάλεια των μελετητών, που πρέπει να εισέλθουν στο κτήριο, ώστε να ολοκληρώσουν τις αναγκαίες μελέτες.
Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Βοιωτίας ανέλαβε την εκπόνηση γεωτεχνικής και γεωφυσικής μελέτης, ώστε να μπορούν να ληφθούν τα δεδομένα για την ολοκλήρωση όλων των μελετών, αλλά και μέτρα σταθεροποίησης των πρανών του περιβάλλοντος χώρου. Επίσης, προχωρεί η ολοκλήρωση της μελέτης της αντικεραυνικής προστασίας του συνόλου του μοναστηριακού συγκροτήματος μετά τις κατευθύνσεις που έδωσε το ΚΑΣ, κατά την εξέταση της προμελέτης σε πρόσφατη συνεδρίαση του.
Παράλληλα, στο πλαίσιο αντιπυρικής πρόληψης και θωράκισης της Μονής, η οποία ανήκει στον Κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, ολοκληρώνεται η εκπόνηση της σχετικής μελέτης για την τοποθέτηση σύγχρονων συστημάτων πυρανίχνευσης και πυρόσβεσης, έργο που υλοποιείται στο πλαίσιο μνημονίου συνεργασίας των Υπουργείων Πολιτισμού και Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, με τη συνεργασία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Βοιωτίας, των κεντρικών υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού και με το Αρχηγείο της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας. Προϋπόθεση για την υλοποίηση της μελέτης αποτελεί η διερεύνηση της αύξησης ισχύος της ύδρευσης της Μονής, που αποτελεί αρμοδιότητα του οικείου Δήμου. Η σχετική μελέτη είναι σε εξέλιξη.
Το θέμα της καθολικής προσβασιμότητας της Μονής σε ΑμεΑ και γενικά εμποδιζόμενα άτομα εξετάστηκε σε πρόσφατη συνεδρίαση του ΚΑΣ. Η ολοκλήρωση της οριστικής μελέτης προχωρεί λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις του Συμβουλίου. Προκειμένου να μην υπάρξει αλλοίωση του τοπίου, προκρίθηκε η χρήση μηχανικών μέσων, καθώς και η ήπια βελτίωση του λιθόστρωτου, ώστε να είναι δυνατή η κίνηση αμαξιδίων.
