Τα Θεοφάνεια είναι μια από τις μεγαλύτερες γιορτές της Ορθοδοξίας. Με τα Φώτα τελειώνει η εορταστική περίοδος των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Η ελληνική παράδοση είναι πλούσια σε ήθη και έθιμα και κάθε γωνιά της χώρας τα γιορτάζει με το δικό της μοναδικό τρόπο.
Θεοφάνεια στη Θεσσαλονίκη με πολικές θερμοκρασίες: Σε θάλασσες και πισίνες ο εορτασμός
Με ιδιαίτερα χαμηλές θερμοκρασίες αναμένεται να πραγματοποιηθεί φέτος ο εορτασμός των Θεοφανείων και ο αγιασμός των υδάτων στη Θεσσαλονίκη. Οι πιο τολμηροί θα βουτήξουν στα νερά του Θερμαϊκού Κόλπου, στο Καραμπουρνάκι της Καλαμαριάς και στις παραλίες του δήμου Θερμαϊκού, ενώ κάποιοι άλλοι σε πισίνες, προκειμένου να συναγωνιστούν ποιος θα πιάσει το Σταυρό.
Στη Θεσσαλονίκη, ο αγιασμός των υδάτων θα γίνει στις 11 το πρωί, με κάθε επισημότητα από το πλακόστρωτο της παλιάς παραλιακής και συγκεκριμένα στη συμβολή των οδών Αγίας Σοφίας και Λεωφόρου Νίκης, παρουσία εκπροσώπων της πολιτικής και της τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά και πλήθος κόσμου.
Στην Καλαμαριά, η γιορτή των Φώτων θα ξεκινήσει με θεία λειτουργία στον ιερό ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος και στις 11 το πρωί η εικόνα της βάπτισης του Κυρίου θα μεταφερθεί στο Ναυτικό Όμιλο Θεσσαλονίκης για την τελετή κατάδυσης του Τιμίου Σταυρού. Λίγο αργότερα, ρίψεις του Σταυρού θα γίνουν στο δημοτικό κολυμβητήριο Καλαμαριάς αλλά και στη βάση Ναυτοπροσκόπων. Ο εορτασμός θα ολοκληρωθεί στη 1 μετά το μεσημέρι με την κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας των χειμερινών κολυμβητών από τον δήμαρχο Καλαμαριάς, Γιάννη Δαρδαμανέλη, στην πλαζ Αρετσούς.
Στον δήμο Πυλαίας – Χορτιάτη, στο δημοτικό κολυμβητήριο του Πανοράματος αναμένεται να βουτήξουν και φέτος δεκάδες κολυμβητές για να πιάσουν τον Σταυρό, ενώ στο Ασβεστοχώρι για μια ακόμη χρονιά θα αναβιώσει το έθιμο με το πορτοκάλι και το κυπαρίσσι. Ένα έθιμο μοναδικό που αναδεικνύεται κάθε χρόνο εδώ και περίπου δύο αιώνες την ημέρα των Θεοφανείων στον ιερό ναό του Αγίου Γεωργίου Ασβεστοχωρίου, ζωντανεύοντας παλιές και ιστορικές τοπικές παραδόσεις.
Δύο τελετές αγιασμού των υδάτων και κατάδυσης του Τιμίου Σταυρού θα πραγματοποιηθούν στον δήμο Νεάπολης – Συκεών. Η πρώτη θα γίνει στις Συκιές με την τελετή να έχει προγραμματιστεί για τις 10:45 το πρωί στο δημοτικό κολυμβητήριο από τον ιερό ναό Αγίων Χαραλάμπους και Χριστοφόρου Συκεών και η δεύτερη στις 11:30 στη Νεάπολη στη δημοτική πισίνα στην περιοχή Στρεμπενιώτη από τους ιερούς ναούς Αγίου Ιωάννη Προδρόμου και Αγίου Γεωργίου Νεαπόλεως.
Στον δήμο Θερμαϊκού, η κατάδυση του Τιμίου Σταυρού και ο αγιασμός των υδάτων θα πραγματοποιηθεί ανοιχτά της θάλασσας. Οι τολμηροί, που θα αψηφήσουν τις καιρικές συνθήκες, θα βουτήξουν στα παγωμένα νερά της Περαίας, των Νέων Επιβατών, της Αγίας Τριάδας, της Επανομής, όπως επίσης στο λιμάνι του Αγγελοχωρίου και στη Νέα Μηχανιώνα, όπου και θα παραστεί στις 11 το πρωί ο δήμαρχος, Γιώργος Τσαμασλής.
Στον δήμο Παύλου Μελά, η κατάδυση του Τιμίου Σταυρού θα γίνει στο κολυμβητήριο της δημοτικής ενότητας Σταυρούπολης στην Άνω Ηλιούπολη, στις 11 το πρωί, όπου οι πιστοί θα βουτήξουν στα νερά για να πιάσουν το Σταυρό και να λάβουν την ευλογία του ιερωμένου.
Στον δήμο Θέρμης, η τελετή του αγιασμού των υδάτων θα πραγματοποιηθεί στο Φράγμα, στη δημοτική κοινότητα των Βασιλικών, στις 11 το πρωί παρουσία πλήθους κόσμου, ενώ με κάθε επισημότητα θα πραγματοποιηθεί ο εορτασμός των Θεοφανίων σε κάθε δημοτική ενότητα του δήμου Ωραιοκάστρου. Στα αξιοσημείωτα είναι ο εορτασμός στο Μελισσοχώρι, όπου η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στολίζεται με πρασινάδες, πορτοκάλια και λεμόνια.
Θεοφάνεια στη Φθιώτιδα – Το έθιμο με τα αδράχτια για να διώχνουν τους καλικάντζαρους
Από τα Χριστούγεννα ως τα Φώτα δεν είναι λίγοι οι νοικοκυραίοι στη δυτική Φθιώτιδα που κρατώντας το έθιμο βάζουν στο τζάκι αδράχτια για να τα βλέπουν οι καλικάντζαροι και να μην κατεβαίνουν από την καπνοδόχο.
Οι πιστοί στις παραδόσεις, από την παραμονή των Χριστουγέννων μέχρι τα Θεοφάνεια, που φεύγουν οι καλικάντζαροι, δεν τρώνε ελιές, φασόλια και σύκα για να μην κάνουν καλογήρους.
Σε χωριά της δυτικής Φθιώτιδας το βράδυ της παραμονής των Φώτων μεγάλες παρέες αγοριών και μεγαλύτερων ανδρών κρατώντας μεγάλα κουδούνια στα χέρια τα οποία χτυπούσαν συνεχώς, γύριζαν από σπίτι σε σπίτι και έψαλλαν τα κάλαντα των Φώτων.
Οι νοικοκυραίοι του χωριού τους φίλευαν χριστουγεννιάτικα εδέσματα τα οποία στο τέλος της βραδιάς γεύονταν όλοι μαζί στις ταβέρνες του χωριού τραγουδώντας και χορεύοντας.
Ιωάννινα: Στο γεφύρι της Πλάκας ο Αγιασμός των Υδάτων
Στο ιστορικό γεφύρι της Πλάκας που πλέον στέκεται και πάλι όρθιο, για να γεφυρώνει τον ‘Αραχθο, θα τελεστεί αύριο Θεοφάνεια ο Αγιασμός των υδάτων.
Η τελετή, θα γίνει στις 11 το πρωί και την οργανώνουν ο δήμος Βορείων Τζουμέρκων και οι κοινότητες Ραφταναίων και Μονολιθίου.
Είναι μία ιδιαίτερη στιγμή για τους κατοίκους των Τζουμέρκων και της Ηπείρου γενικότερα, καθώς η κατάρρευση του γεφυριού την 1η Φεβρουαρίου του 2015 τους είχε συγκλονίσει. Το γεφύρι είναι ο πολιτισμός τους, η ιστορία τους η καθημερινότητα τους.
Πλήθος κόσμου αναμένεται να βρεθεί αύριο στην τελετή Αγιασμού, καθώς πέραν του θρησκευτικού στοιχείου, η αναστήλωση του γεφυριού της Πλάκας ήταν ένα «στοίχημα» για την περιοχή.
Αλεξανδρούπολη: Η γιορτή των Θεοφανείων στον Έβρο
«Σήμερα τα Φώτα κι Φωτισμός, κι χαρές μεγάλες κι αγιασμός…». Εξέχουσα θέση, στο εβρίτικο εορτολόγιο κατέχει ο εορτασμός των Φώτων, την πρώτη μέρα μετά τη λήξη του Δωδεκαήμερου και ενώ έχουν αποχωρήσει από την επιφάνεια της γης τα «καρκαντζέλια» (καλικάντζαροι), τα γνωστά σκανταλιάρικα δαιμόνια της λαϊκής μας παράδοσης.
Την παραμονή των Θεοφανείων, στον Έβρο, ο ιερέας του χωριού επισκέπτεται και «φωτίζει» τα σπίτια, ενώ ανήμερα της γιορτής και μετά τη ρίψη του Σταυρού στο νερό (σε κολυμπήθρα ή σε ποτάμι (εφ’ όσον υπάρχει πλησίον του χωριού), τα σπίτια κατακλύζει το άρωμα του θυμιάματος και οι νοικοκυρές κρατούν και αγιασμό που πήραν από την εκκλησία ως φυλαχτό. Το παραδοσιακό φαγητό της ημέρας , στα περισσότερα χωριά του Έβρου είναι η «Μπάμπω» (γριά), δηλαδή το παχύ έντερο του χοίρου γεμισμένο με ψιλοκομμένο κρέας, πράσο, ρύζι και μυρωδικά, ενώ σε κάποια χωριά οι Μάρηδες μαγειρεύουν και τον «Πάππου», που είναι το στομάχι του χοίρου γεμιστό.
«…Κάτω στον Ιορδάνη τον ποταμό, κάθεται η κυρά μας η Παναγιά. Σπάργανα βαστάει κεριά κρατά και τον Άγιο Γιάννη παρακαλά. Άγιε Γιάννη αφέντη μου βαπτιστή, έλα να βαπτίσεις Θεού παιδί. Να βαπτιστούν οι κάμποι και τα νερά για ν’ αγιάσ’ αφέντης με την κυρά..», λένε τα κάλαντα της παραμονής των Φώτων, ενώ σε αρκετά χωριά ανήμερα των Θεοφανείων και μετά το πέρας της λειτουργίας, όλες οι κινητές εικόνες της εκκλησίας περιφέρονται από τους άνδρες του χωριού γύρω απ’ αυτό ώστε να είναι προστατευμένο, καθ’ όλο το χρόνο, από τα κακά πνεύματα.
Πηγή: Newsbomb
