Η ώρα που όλοι βάζουμε χριστουγεννιάτικα φωτάκια στα παράθυρα μας και στις βεράντες μας, ήρθε! Κάθε χώρα έχει την ιστορία και τις παραδόσεις της. Αλλά αναρωτηθήκατε ποτέ πώς είναι στην Ισλανδία; Γιατί έχουν 2 Αγ. Βασίληδες; Γιατί τρώνε ψάρι στις 23 Δεκεμβρίου ή γιατί Ανήμερα των Χριστουγέννων όπου ο κόσμος ανοίγει τα δώρα, οι Ισλανδοί αφιερώνουν μερικές ώρες αποκλειστικά για να διαβάσουν βιβλία;
Yule lads ή Jólasveinar
Ήρθαν τον 17ο αιώνα όπου ζούσαν στα βουνά και τα θεωρούσαν κακά γιατί ήταν ξωτικά ή troll που έκλεβαν υπάρχοντα ανθρώπων και τους άρεσε να εξαπατάνε τους ανθρώπους με κακόγουστες πλάκες. Σήμερα, δεν τα γνωρίζουμε πλέον ως τέρατα από τα βουνά, αλλά ως φιλικά παιδιά που φέρνουν μικρά δώρα σε καλά παιδιά. Πριν από τα Χριστούγεννα, λέγεται ότι κατέβηκαν από τα βουνά, και τα παιδιά έπρεπε να φορέσουν το καλύτερο παπούτσι τους και να το ακουμπήσουν στο παράθυρο κάθε βράδυ από τις 12 Δεκεμβρίου. Για κάθε βράδυ ένας Jólasveinn,(καλός Άγιος Βασίλης) επισκέπτεται τα παιδιά ένας προς ένα έως τις 24 Δεκεμβρίου, φέρνοντας μικρές εκπλήξεις. Εάν τα παιδιά ήταν καλά, θα έπαιρναν μερικές λιχουδιές, μικρά δώρα ή φρούτα στο παπούτσι τους, αν όχι, τα παιδιά Yule (κακός Άγιος Βασίλης) τα τιμωρούσαν βάζοντας ωμές πατάτες.
Skata
Τα Χριστούγεννα για τους Ισλανδούς ξεκινάνε από τις 23 Δεκεμβρίου και διαρκούν μέχρι τις 6 Ιανουαρίου. Ο Þorlákur Þórhallsson ήταν ο σημαντικότερος Άγιος της Ισλανδίας και πέθανε την προ-παραμονή. Σε σχέση με αυτόν, οι άνθρωποι δεν πρέπει να τρώνε βαριά και μεγάλα γεύματα την ημέρα πριν από την παραμονή των Χριστουγέννων, οπότε τρώνε κυρίως το ψάρι που λέγεται skata, με αυτό τον τρόπο δείχνουν την λύπη τους προς τον Άγιο. Μερικοί άνθρωποι το λατρεύουν, κάποιοι το μισούν και δεν υπάρχει τίποτα στο μεταξύ. Αφού φάτε skata, σίγουρα θα απολαύσετε τα επόμενα γεύματά σας πολύ περισσότερο!
Επίσης, αυτή την ημέρα η τοποθέτηση του χριστουγεννιάτικου δέντρου είναι παράδοση στις περισσότερες ισλανδικές οικογένειες. Παρόλο που στο παρελθόν δεν υπήρχαν τέτοια χριστουγεννιάτικα δέντρα όπως γνωρίζουμε σήμερα. Τα πρώτα χριστουγεννιάτικα δέντρα ήταν τα Rowan και το πρώτο παρόμοιο μοντέλο χριστουγεννιάτικου δέντρου που γνωρίζουμε σήμερα ιδρύθηκε το 1862.
![]()
Το έθιμο με το αμύγδαλο
Το έθιμο με το αμύγδαλοΣτις 24 Δεκεμβρίου, ορισμένα καταστήματα ενδέχεται να είναι ανοιχτά το πρωί, αλλά το απόγευμα σχεδόν όλα κλείνουν και όλοι πάνε σπίτι στις οικογένειές τους για να προετοιμάσουν τη μεγάλη βραδιά. Μερικές οικογένειες τρώνε πολύ νόστιμο επιδόρπιο με χυλό ρυζιού με σαντιγί, παρόμοια με τη Riz à l’amande ενώ παίζουν ένα παιχνίδι. Οι κανόνες είναι απλοί. Ένα ολόκληρο αμύγδαλο τοποθετείται σε ένα μπολ και περιστρέφεται γύρω από το ποιος θα βρει το αμύγδαλο. Ο τυχερός παίρνει το δώρο που έχουν αγοράσει οι μεγαλύτεροι.
Συνήθως, οι Ισλανδοί κάθονται για βραδινό δείπνο στις 18:00. Είναι η στιγμή που η Παραμονή των Χριστουγέννων ξεκινά επίσημα και το γιορτάζουνε με το φαγητό. Εάν υπάρχουν παιδιά, μερικές φορές το δείπνο ξεκινά με χορό γύρω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο και τραγουδώντας μερικά χριστουγεννιάτικα τραγούδια. Το τυπικό πιάτο μπορεί να είναι αρνί, πτηνίγκαν (πουλί), βόειο κρέας με ζαμπόν και γαλοπούλα, σερβιρισμένο με βραστές και επικαλυμμένες γλυκοπατάτες, ζεστά πράσινα μπιζέλια, και κόκκινο λάχανο.
Η 25η Δεκεμβρίου στην Ισλανδία
Η 25η Δεκεμβρίου είναι η μέρα που οι Ισλανδοί έχουν ένα χαλαρό πρωί, τρώνε ό,τι έχει απομείνει από χθες, πίνουν καφέ ενώ τα παιδιά παρακολουθούν κινούμενα σχέδια ή παίζουν με τα νέα τους παιχνίδια. Αυτή η ημέρα είναι για να συναντηθούνε ξανά με την οικογένεια και να απολαύσουνε το χρόνο μαζί. Το δείπνο είναι κυρίως “hangikjöt” (καπνιστό αρνί), βραστές πατάτες και η σάλτσα που ονομάζεται Uppstúf, με βάση βραστές πατάτες, βούτυρο, αλεύρι, ζάχαρη και γάλα. Οι Ισλανδοί τρώνε το Laufabrauð, μία μίξη ψωμιού και τηγανίτας, με πολύ βούτυρο και στη συνέχεια πλησιάζει η ώρα για την παρακολούθηση όλων των τυπικών Χριστουγεννιάτικων ταινιών. Όλα τα καταστήματα και άλλοι δημόσιοι χώροι είναι κλειστοί.
Παραμονή Χριστουγέννων τοποθετούν ένα κερί στολισμένο με πρασινάδα στο παράθυρο του σπιτιού, γιατί πιστεύουν ότι βοηθά την Αγία Οικογένεια ή οποιονδήποτε φτωχό να βρει το δρόμο του.
Το έθιμο Jólabókaflóð
Ανήμερα των Χριστουγέννων όπου ο κόσμος ανοίγει τα δώρα, οι Ισλανδοί αφιερώνουν μερικές ώρες για να κάνουν μόνο ένα πράγμα: να διαβάσουν βιβλία. Είναι ένα έθιμο που κρατά από το 1944 όταν η χώρα κέρδισε την ανεξαρτησία της από τους Δανούς και τηρείται μέχρι σήμερα. Μάλιστα συνοδεύουν την στιγμή πίνοντας έναν περίεργο συνδυασμό ποτού που περιλαμβάνει Fanta και Guinness.
Πρωτοχρονιά στην Ισλανδία
Μια μέρα ξεκούρασης και χαλάρωσης με φίλους και συγγενείς, όπου μπορούν να βγουν σε πάρτι, να πάνε στον κινηματογράφο ή να κάνουνε άλλες δραστηριότητες. 24 και 25 Δεκεμβρίου θεωρούνται απλώς ακατάλληλες μέρες για το κοινό να γιορτάσει και να πιει.
Μετά από τρεις ημέρες φαγητού και εορτασμού, οι ντόπιοι επιστρέφουν στις δουλειές τους και μετά ακολουθεί μια από τις πιο σημαντικές βραδιές της χρονιάς Gamlárskvöld -Παραμονή Πρωτοχρονιάς και Nýársdagur- Πρωτοχρονιά! Οι Ισλανδοί χαίρονται και γιορτάζουν σε ομάδες ανθρώπων και χαμογελούν βλέποντας μεγάλες φωτιές. Τα μεσάνυχτα, ο ουρανός είναι γεμάτος πυροτεχνήματα, ενώ όλοι απολαμβάνουν το νέο έτος.
Οι Ισλανδοί βγαίνουν έξω από το σπίτι σχεδόν όλοι για την παραμονή Πρωτοχρονιάς. Υπάρχουν πολλά πυροτεχνήματα που σηματοδοτούν το τέλος ενός έτους και για να γιορτάσουν την έναρξη ενός άλλου, μερικοί τόσο υπερβολικοί, κάνουν πρωτοσέλιδα σε όλο τον κόσμο. Για να συγχαρούν την παράσταση στον ουρανό, πολλοί ντόπιοι φορούν χοντρά ρούχα για την παραμονή της Πρωτοχρονιάς και δημιουργούν δημόσια φωτιές για να μαζευτούν με φίλους και να γιορτάσουν.
Παραδοσιακά, οι Ισλανδοί περνούν ποιοτικό χρόνο με την οικογένεια και τους στενούς φίλους την Πρωτοχρονιά. Ετοιμάζουν σπιτικά πιάτα και συνήθως είναι κάτι που κάνουν οι οικογένειες κάθε χρόνο την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, τις περισσότερες φορές η οικογένεια μαγειρεύει γαλοπούλα ή βοδινό κρέας. Δεδομένου ότι η Πρωτοχρονιά είναι οικογενειακές διακοπές, είναι εξαιρετικά ασυνήθιστο οι Ισλανδοί να γευματίζουν σε εστιατόρια και ιστορικά παμπ και καφετέριες κλείνουν τις πόρτες τους νωρίς το βράδυ. Στην εποχή μας, ωστόσο, όλο και περισσότερα εστιατόρια παραμένουν ανοιχτά για περισσότερες ώρες, λόγω της εισροής τουριστών. Αφού δειπνήσουν, ανάβουν τεράστια πυρά, συγκεντρώνονται πλήθη, συνομιλούν φίλοι και περιστασιακά τραγουδούν μαζί. Ο αριθμός των φωτιών είναι διαφορετικός κάθε χρόνο, συνήθως κυμαίνεται περίπου οκτώ ή δέκα. Το έθιμο χρονολογείται τουλάχιστον από το Μεσαίωνα, όταν οι ψαράδες καθαρίζονταν τα σπίτια τους για να χαιρετήσουν την Πρωτοχρονιά.
Περίεργοι μύθοι με αγελάδες και φώκιες
Η 6η Ιανουαρίου είναι η τελευταία ημέρα των Χριστουγέννων. Είναι η δέκατη τρίτη νύχτα από την παραμονή των Χριστουγέννων και συμβαίνουν πολλές μαγικές παραδόσεις. Μύθοι λένε ότι οι αγελάδες αρχίζουν να μιλούν, οι φώκιες αλλάζουν την εμφάνισή τους σε ανθρώπινη μορφή και τα ξωτικά μετακινούν τα σπίτια τους. Οι Ισλανδοί πρέπει να είναι σίγουροι ότι τα σπίτια τους είναι καθαρά, οι χριστουγεννιάτικες διακοσμήσεις να έχουν αφαιρεθεί και το δέντρο να μη βρίσκεται πλέον στο σαλόνι. Υπάρχουν επίσης φωτιές τη νύχτα για να αποχαιρετήσουμε την περίοδο των διακοπών.
Gleðileg jól !!!
