Μετά από 47 χρόνια κοινής πορείας, πολιτικές διεργασίες, δημοψηφίσματα και τρεις εκλογικές αναμετρήσεις, στο Ηνωμένο Βασίλειο, το Brexit είναι πλέον γεγονός. Μέχρι και το τέλος του 2020 θα παραμείνει μέλος της ενιαίας αγοράς και τελωνειακής ένωσης, υπό τους όρους της μεταβατικής περιόδου.
Ωστόσο το πλαίσιο και το περιεχόμενο της μελλοντικής σχέσης του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ, οι έλεγχοι συναλλαγών ή οι περιορισμοί ταξιδιών δεν έχουν ακόμη καθοριστεί και θα αποτελέσουν μέρος των εμπορικών συνομιλιών, καθώς από την 1η Φεβρουαρίου 2020 μέχρι και τις 31 Δεκεμβρίου 2020, μεσολαβεί η λεγόμενη μεταβατική περίοδος. Η μεταβατική περίοδος λαμβάνει την δυνατότητα παράτασης μία φορά για περίοδο ενός ή δύο ετών, εφόσον υπάρξει συμφωνία μεταξύ των δύο μερών πριν από την 1η Ιουλίου 2020.
Αυτό που για την ώρα παραμένει ως σκέψη είναι η Βρετανία να εισέλθει σε ένα καθεστώς ηλεκτρονικού συστήματος για τα ταξίδια το λεγόμενο ESTA που ισχύει και για ταξίδια στην Αμερική. Σε περίπτωση που ισχύσει κάτι αντίστοιχο, οι Βρετανοί πολίτες θα μπορούν να ταξιδεύουν εντός Σέγκεν χωρίς βίζα, αλλά με Ηλεκτρονική Άδεια Ταξιδιού υπό την προϋπόθεση καταβολής αντιτίμου ύψους 7 ευρώ.
Ωστόσο αυτό δεν θα ισχύει για τους Ευρωπαίους ταξιδιώτες με προορισμό το Ηνωμένο Βασίλειο, συμπεριλαμβανομένων και των Ελλήνων, καθώς θα πραγματοποιούνται όπως ακριβώς σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα, χωρίς να αντιμετωπίσουν μεγάλα προβλήματα στις πτήσεις, αφού θα συνεχίσουν να ταξιδεύουν με τις ταυτότητές τους.
Η δυσκολία εντοπίζεται στο γεγονός ότι οι χώρες της ΕΕ έχουν δεσμευτική υποχρέωση να αντιμετωπίζουν διαφορετικά τους επισκέπτες εκτός ΕΕ / ΕΟΧ και κάτι τέτοιο θα δημιουργούσε πολλές καθυστερήσεις ειδικότερα σε πολυσύχναστα αεροδρόμια.
Τι θα ισχύσει για τους Έλληνες που ζουν ήδη στη Βρετανία
Τόσο οι περίπου 120.000 Ελληνες που βρίσκονται ήδη στη χώρα όσο και εκείνοι που θα μεταναστεύσουν έως τις 31 Δεκεμβρίου μπορούν να παραμείνουν. Οσοι έχουν συμπληρώσει πέντε χρόνια οφείλουν να υποβάλουν αίτηση χορήγησης Καθεστώτος Εγκατεστημένου Πολίτη (Settled Status), δηλαδή άδειας μόνιμης παραμονής, διατηρώντας όλα τα υφιστάμενα δικαιώματά τους (εργασία, κοινωνική ασφάλιση, επιδόματα κ.λπ.). Οσοι βρίσκονται στη χώρα για μικρότερο χρονικό διάστημα πρέπει να κάνουν αίτηση προσωρινής παραμονής (Pre-settled Status).
Μόλις συμπληρώσουν την πενταετία, θα υποβάλουν αίτηση απόκτησης Καθεστώτος Εγκατεστημένου Πολίτη. Εως το τέλος του περασμένου Δεκεμβρίου, είχαν καταθέσει αιτήσεις 61.200 Ελληνες. Η προθεσμία λήγει στις 30 Ιουνίου 2021. Η Ελληνική Πρεσβεία στο Λονδίνο, σε συνεργασία με φορείς της ομογένειας, σκοπεύει να εντείνει την εκστρατεία ενημέρωσης των πολιτών ώστε να διασφαλιστεί ότι όλοι οι Ελληνες θα υποβάλουν αίτηση.
Τι θα ισχύσει για τους φοιτητές
Οσοι έλληνες φοιτητές εγγραφούν στα βρετανικά πανεπιστήμια έως και το ακαδημαϊκό έτος 2020-21 θα είναι σε θέση να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους χωρίς να αυξηθούν τα δίδακτρά τους (έως 9.250 στερλίνες ετησίως).
Ωστόσο, από το 2021 τα δίδακτρα πιθανότατα θα αυξηθούν σημαντικά, καθώς οι Ευρωπαίοι ενδέχεται να εξομοιωθούν με τους λοιπούς αλλοδαπούς φοιτητές (σήμερα πληρώνουν έως 38.000 στερλίνες ετησίως). Θεωρητικά, αυτό θα μπορούσε να αποφευχθεί εάν συναφθεί ειδική συμφωνία με την ΕΕ. Σήμερα, στα βρετανικά πανεπιστήμια φοιτούν περίπου 10.000 Ελληνες.
