H Ελλάδα αποτελεί μια από τις λιγοστές χώρες στον κόσμο με τόσα πολλά κάστρα και φρούρια μιας και στον ελλαδικό χώρο υπάρχουν πάνω από 600. Δείτε μερικά από αυτά και ταξιδέψτε για λίγο μέσα από την ιστορία τους.
Παλαμήδι, Ναύπλιο
Από την λίστα δεν θα μπορούσε να λείπει το Παλαμήδι. Χτισμένο σε ένα λόφο ύψους 216 μέτρων, το φρούριο του Παλαμηδίου στέκει αγέρωχο στο πέρασμα του χρόνου. Προσεγγίζεται από 857 (και όχι 999 που λέει ο θρύλος) σκαλοπάτια και πήρε το όνομά του από τον Παλαμήδη, γιο του Ναύπλιου, που ήταν εκείνος που έστειλαν οι Αργείοι στην Ιθάκη να φέρει τον Οδυσσέα στον Τρωικό Πόλεμο.
Πρόκειται για ένα χαρακτηριστικό φρούριο μπαρόκ, το οποίο αποτελείται από 8 ξεχωριστούς προμαχώνες. Η ανέγερσή του άρχισε το 1687 από τους Ενετούς, μετά από μια μάχη με τους Οθωμανούς για την κατάληψη του λόφου. Τα αρχικά σχέδια ήταν του Μοροζίνη, ενώ συνεχίστηκαν από τους Κόρνερ και Γκριμάνι, για να ολοκληρωθούν την περίοδο της Β’ Ενετοκρατίας από τον Ενετό Γενικό Προβλεπτή του Στόλου Αυγουστίνο Σαγρέδο (1711-1714).
Φρούριο Φορτέτζας, Ρέθυμνο
Μία ακόμα ενετική κληρονομιά είναι το Φρούριο Φορτέτζα (Fortezza) το πιο επιβλητικό οικοδόμημα του Παλιού Ενετικού λιμανιού. Την πρώτη πέτρα στα θεμέλια την έβαλε ο Βενετσιάνος Ρέκτορας Alvise Lando το 1573. Για πολλά χρόνια το φρούριο χρησίμευε ως καταφύγιο των ντόπιων ενάντια στις επιθέσεις των εχθρών. Το 1646, η Φορτέτζα και το Ρέθυμνο κατακτώνται από τους Οθωμανούς, οι οποίοι έχτισαν σπίτια στο εσωτερικό του φρουρίου και μετέτρεψαν τον Ενετικό Καθεδρικό Ναό του Αγίου Νικολάου σε Οθωμανικό τέμενος του Σουλτάνου Ιμπραήμ Χαν. Αν και η συγκεκριμένη τοποθεσία δεν είναι προσβάσιμη από το κοινό σήμερα, η Φορτέτζα προσφέρει μία σειρά αξιοθέατων εντός των τειχών της, μερικά εκ των οποίων είναι ο προμαχώνας της Παναγίας, το θέατρο Ερωφίλη (οικοδόμημα του 20ου αιώνα που χρησιμοποιείται για υπαίθριες εκδηλώσεις τους καλοκαιρινούς μήνες), η Αγία Αικατερίνη, ορθόδοξος ναός του 19ου αιώνα, η οικεία του Ρέκτορα και ο ορθόδοξος ναός του Αγίου Θεοδώρου Τριχινά.
Μπροστά από την κεντρική πύλη της Φορτέτζας, υπάρχει ένα πεντάγωνο οικοδόμημα κατασκευασμένο από τους Οθωμανούς, το οποίο στο παρελθόν χρησίμευε ως φυλακή, και τώρα στεγάζει το Αρχαιολογικό Μουσείο του Ρεθύμνου. Το μουσείο εγκαινιάστηκε το 1991, και φιλοξενεί σημαντικές συλλογές της τοπικής ιστορίας που χρονολογούνται από την ύστερη νεολιθική περίοδο, 3500-2900 π.Χ. έως και την Κλασική, Ελληνιστική και Ρωμαϊκή περίοδο.
Το Κάστρο της Καβάλας
Στη θέση του, πάνω από την πόλη, υπήρχε κάστρο ήδη από την αρχαιότητα. Αυτό που βλέπεις, όμως, σήμερα είναι κατά βάση το κάστρο που έχτισαν οι Οθωμανοί το 1425 για να ελέγχουν το πέρασμα της Εγνατίας Οδού, που οδηγούσε στην τότε πρωτεύουσά τους, την Αδρανούπολη. Τέσσερις μόλις μήνες μετά την ολοκλήρωσή του, δέκα βενετσιάνικες γαλέρες ήρθαν και κατέλαβαν για λίγο το κάστρο, οι Οθωμανοί το πήραν όμως πίσω και από τότε –παρά τις διάφορες επιθέσεις− δεν ξανάλλαξε χέρια.
Το Κάστρο της Ναυπάκτου
Σήμα κατατεθέν της Ναυπάκτου είναι το γραφικό κάστρο της, ένα από τα πιο όμορφα και καλύτερα διατηρημένα στην Ελλάδα, κτισμένο επάνω στα ερείπια αρχαίου φρουρίου. Κατασκευάστηκε στη βυζαντινή εποχή, τελειοποιήθηκε από τους Ενετούς, στους οποίους οφείλεται η διαμόρφωση που βλέπουμε σήμερα, και εξακολούθησε να χρησιμοποιείται από τους Οθωμανούς κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας.
Η μορφολογία του είναι μοναδική, με τα τείχη να περικλείουν την ακρόπολη στην κορυφή του λόφου, να κατηφορίζουν ως τη θάλασσα ακολουθώντας την κλίση του εδάφους, και να καταλήγουν σε δύο βραχίονες που προστατεύουν το λιμάνι, καθιστώντας τη Ναύπακτο πραγματικά απόρθητη.
Το Κάστρο του Αλή Πασά – Ιωάννινα
Tο επιβλητικό αυτό Κάστρο, είναι χτισμένο στη μικρή βραχώδη χερσόνησο που εισχωρεί στη λίμνη Παμβώτιδα. Στα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας το κάστρο της πόλης των Ιωαννίνων αποτελούσε το μεγαλύτερο διοικητικό κέντρο ολόκληρης της Ελλάδας.
Σήμερα, μέσα στα τείχη ανασαίνει μια πόλη μέσα στην πόλη: μια μαγευτική γειτονιά με λαβυρινθώδη σοκάκια, παλιά σπίτια και ατμόσφαιρα άλλης εποχής. Το κάστρο χωρίζεται σε τέσσερα τμήματα: τον εξωτερικό περίβολο, τη ΒΔ ακρόπολη, όπου δεσπόζει το Ασλάν Τζαμί, τη ΝΑ ακρόπολη με το περίφημο Ιτς Καλέ και, τέλος, την Καστροπολιτεία. Σε αυτή τη βόλτα θα δεις μερικά από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της πόλης: το Τζαμί του Ασλάν Πασά, που σήμερα στεγάζει το Δημοτικό Εθνογραφικό Μουσείο, το Φετιχέ Τζαμί και τον τάφο του Αλή Πασά, το εξαιρετικό Μουσείο Αργυροτεχνίας και το Βυζαντινό Μουσείο.
Κάστρο Μολύβου, Λέσβος
Είναι το δεύτερο σε μέγεθος κάστρο της Λέσβου και οι ρίζες του φτάνουν βαθιά στους αιώνες, αφού οικοδομήθηκε στη βυζαντινή εποχή, πάνω στα ερείπια αρχαίων τειχών.
Το κάστρο του Μολύβου βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του νησιού, στη θέση της αρχαίας Μήθυμνας. Μία εκδοχή τοποθετεί την κατασκευή του στον 6ο αιώνα, την εποχή του Ιουστινιανού, άλλη στον 13ο αιώνα, όταν σκοπός του ήταν να αντιμετωπιστούν οι Τούρκοι και οι Φράγκοι επιδρομείς. Το 1373 το κάστρο ενισχύθηκε και επισκευάστηκε ενώ η σημερινή μορφή του είναι το αποτέλεσμα των εργασιών του 14ου αιώνα και των οθωμανικών προσθηκών μετά το 1462. Η θέση του ήταν στρατηγική ενώ για να περάσει κανείς περνούσε από τρεις πύλες. Η εξωτερική τοποθετείται στην οθωμανική περίοδο ενώ η τρίτη στον 14ο αιώνα.
Κάστρο Μεθώνης
Το κάστρο της Μεθώνης -ουσιαστικά, καστροπολιτεία- είναι από τα σημαντικότερα και ωραιότερα του Ελλαδικού χώρου. Χτίστηκε από τους Βενετούς όταν έγιναν κύριοι της πόλης το 1209. Είναι χτισμένο σε στρατηγική θέση, σε έναν βράχο που εισχωρεί στην θάλασσα και χωρίζεται από την ξηρά με τεχνητή τάφρο.
Το Κάστρο της Μεθώνης – εκτάσεως 93 στρεμμάτων περίπου – αποτελείται από δύο τμήματα: Στα νότια απλώνεται η πόλη, που περικλείεται από απλό τείχος με πύργους σε τακτά διαστήματα ενώ στο βόρειο τμήμα, που είναι ενισχυμένο αμυντικά, καθότι είναι το πλέον ευπρόσβλητο, αναπτύσσεται το φρούριο της πόλης, έδρα του κατά καιρούς στρατιωτικού διοικητή. Τα δύο τμήματα χωρίζονται με ένα ενδιάμεσο χαμηλό τείχος ενισχυμένο με πέντε πύργους.
