Η Σφακτηρία είναι μια μικρή βραχονησίδα με μεγάλη ιστορία. Έχει έκταση 3,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα και θεωρείται από τα μεγαλύτερα φυσικά λιμάνια της Πελοποννήσου. Εκεί πραγματοποιήθηκαν ιστορικές μάχες και βρήκαν τον θάνατο γενναίοι άνθρωποι της αρχαιότητας αλλά και της νεότερης ιστορίας.
Το νησί διαθέτει και εξαιρετικές, τροπικού στυλ παραλίες και συνορεύει με τη Χρυσή Ακτή (Βιβάρι) και τη λιμνοθάλασσα της Γιάλοβας στη Μεσσηνία.
Τη Σφακτηρία μπορεί κανείς να επισκεφτεί με καραβάκι και να κολυμπήσει στις μικρές ακτές της. Το νησί ενδείκνυται και για καταδύσεις. Σίγουρα θα θαυμάσετε και θα εντυπωσιαστείτε από τη βραχώδη ομορφιά της αλλά και από την θέα στον κόλπο του Ναυαρίνου από τη μία, και του Ιονίου πελάγους από την άλλη.
Το αποτρόπαιο όνομα
Το όνομά της βραχονησίδας προέρχεται από εκείνη την περίοδο και πιθανόν από το ρήμα σφάζω που σήμαινε και θυσιάζω, επειδή εκεί πραγματοποιούσαν οι κάτοικοι της Πελοποννήσου θυσίες προς τιμήν του θεού Ποσειδώνα.
Οι προϊστορικές μάχες
Κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο, η Σφακτηρία έγινε θέατρο αιματηρού αγώνα ανάμεσα στους Σπαρτιάτες και στους Αθηναίους, με τους πρώτους να χάνουν ολοκληρωτικά.
Κατά τη νεότερη ιστορία
Στη νεότερη ιστορία στο ίδιο σημείο πολέμησαν οι Έλληνες υπό την ηγεσία του Μαυροκορδάτου τους Τουρκοαιγύπτιους του πανίσχυρου Ιμπραήμ το 1825. Στο πλευρό των Ελλήνων πολέμησαν πολλοί φιλέλληνες ευρωπαίοι. Έπειτα από επίμονη πολιορκία της Σφακτηρίας, ο Ιμπραήμ κατέλαβε τη βραχονησίδα και οι Έλληνες έχασαν τη μάχη.
Τότε χτυπήθηκε θανάσιμα ο Αναστάσιος Τσαμαδός, κυβερνήτης του πλοίου «Άρης» και έχασε τη ζωή του ο Ιταλός κόμης Σαντόρε Σανταρόζα.
Τα μνημεία του νησιού
Στη νότια πλευρά της Σφακτηρίας φτιάχτηκε το 1959 ένα μνημείο για τους Έλληνες πεσόντες της μάχης τους 1825. Βορειότερα βρίσκεται ο τάφος του Παύλου Βοναπάρτη, ανιψιού του Ναπολέοντα, ο οποίος σκοτώθηκε το 1827 από εκπυρσοκρότηση του όπλου του πάνω στη φρεγάτα Ελλάς. Η σωρός του θάφτηκε, τελικά, στη Σφακτηρία το 1832 αφού παρέμεινε για πέντε χρόνια σε ένα βαρέλι ρούμι.
Βορειότερα, πάνω, στην ακτή, βρίσκεται το μνημείο του φιλέλληνα κόμη Σανταρόζα, ο οποίος σκοτώθηκε στη μάχη της Σφακτηρίας.
Πιο βόρεια ακόμα βρίσκεται το μνημείο των Ρώσων πεσόντων στη Ναυμαχία του Ναυαρίνου. Δίπλα του βρίσκεται το ρωσικού ρυθμού εκκλησάκι του Αγίου Νικόλαου, δωρεά των ομογενών από την πόλη Πετροζάβοντσε.
Προστατευόμενος οικότοπος του δικτύου Natura 2000
Η νήσος Σφακτηρία είναι τέλος προστατευόμενη τοποθεσία του δικτύου Natura 2000, ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης, από τον Οκτώβριο του 2010. Η περιοχή είναι σημαντική ως σταθμός των διαχειμάζοντων και μεταναστευτικών ειδών: λευκοτσικνιάς, αργυροτσικνιάς, χαλκόκοτα, νεροχελίδονο, βαλτότρυγγας, λασπότρυγγας και γελογλάρονο. Στην πανίδα του νησιού περιλαμβάνονται: θαμνοκυπάρισσα, Ευφορβίες δενδροειδείς, Ruta chalepensis, ασφάκες και άλλα φρύγανα.
