Τριάντα σημαντικοί αρχαιολογικοί χώροι συνδέονται γύρω από τρεις βασικούς οδικούς άξονες της χώρας με το πρόγραμμα των «Λεωφόρων Πολιτισμού».
Το πλαίσιο λειτουργίας των «Λεωφόρων Πολιτισμού» ορίζεται με Μνημόνιο Συνεργασίας, μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και του Σωματείου «Διάζωμα», το οποίο υπέγραψαν η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη και ο Πρόεδρος του «Διαζώματος» Σταύρος Μπένος. Το πρόγραμμα εντάσσεται στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με προϋπολογισμό 30.000.000 ευρώ, υποστηρίζεται από την Διεύθυνση Διαχείρισης του Εθνικού Αρχείου Μνημείων του ΥΠΠΟΑ και έχει χρόνο ολοκλήρωσης το 2025.
Όπως δήλωσε η Λίνα Μενδώνη, «Στο πλαίσιο της ολιστικής προσέγγισης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, δημιουργούμε ένα καινοτόμο πρόγραμμα Πολιτιστικών Διαδρομών, το οποίο ενδυναμώνει την εμπειρία του ταξιδιώτη στη χώρα μας, καθώς συνδέει σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους, μνημεία και ιστορικούς τόπους με τρεις βασικές οδικές αρτηρίες της χώρας μας, τον Μωρέα, την Ολυμπία και την Ιονία Οδό. Στόχος μας είναι η προβολή του πολιτιστικού αποθέματός μας, η ενίσχυση του πολιτιστικού τουρισμού και η διασφάλιση βιώσιμης ανάπτυξης των τοπικών κοινοτήτων. Είναι η πρώτη φορά που αναπτύσσεται ένα τέτοιο πρόγραμμα σε αυτή την κλίμακα, με την αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας, διαθέσιμο δωρεάν για όλους τους χρήστες και με ένα πλήθος υπηρεσιών, οι οποίες, με απλό, εύληπτο και ελκυστικό τρόπο, προβάλλουν όλες τις πληροφορίες για κάθε Πολιτιστική Διαδρομή και τους συμπεριλαμβανόμενους σε αυτήν αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία. Σημειωτέον ότι οι Πολιτιστικές Διαδρομές δεν συνδέουν απλώς τους χώρους πολιτιστικού ενδιαφέροντος. Κατά μήκος της διαδρομής αναπτύσσονται εξωτερικές οικονομίες που συμβάλλουν στην τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη. Σκοπός του προγράμματος είναι η ενίσχυση της φυσικής και ψηφιακής προσβασιμότητας των χώρων. Το υλικό για την τεκμηρίωση του προγράμματος αντλείται από το «Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο» του ΥΠΠΟΑ, με το οποίο οι «Λεωφόροι Πολιτισμού» θα διαλειτουργούν εγγενώς και οργανικά. Το «Διάζωμα» παρέχει εθελοντικές υπηρεσίες με αντικείμενο την τεχνική συνδρομή στο πεδίο της υλοποίησης του προγράμματος. Ευχαριστώ τον Σταύρο Μπένο για τη σταθερή και αποδοτική συνεργασία την οποία έχουμε και για τις «Λεωφόρους Φύσης και Πολιτισμού», που ενώνουν την πολιτιστική κληρονομιά με την βιώσιμη ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών».
Ο Σταύρος Μπένος έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Το Πρόγραμμα «Λεωφόροι Φύσης και Πολιτισμού» επιχειρεί να διαμορφώσει μια νέα φιλοσοφία για το σχεδιασμό και την υλοποίηση των αναπτυξιακών προγραμμάτων στη χώρα μας. Το πρόγραμμα αυτό προτάθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού, σε συνεργασία με το Σωματείο «ΔΙΑΖΩΜΑ» και εντάχθηκε στο Ταμείο Ανάκαμψης στον «Άξονα 4.6: Εκσυγχρονισμός και βελτίωση της ανθεκτικότητας κύριων κλάδων οικονομίας της χώρας (6/10)», με τίτλο «ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ & ΦΥΣΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ» και συνολικό προϋπολογισμό 30 εκ. ευρώ. Μέσα από το πρόγραμμα αυτό και αξιοποιώντας τη δυναμική των συνεργειών, οι αυτοκινητόδρομοι γίνονται οι «καταλύτες» για την πρόσβαση, ανάδειξη και διαρκή φροντίδα των μνημείων που τους περιβάλλουν. 30 μνημεία σε σύνολο που βρίσκονται σε μια απόσταση 30 λεπτών από 3 κεντρικούς αυτοκινητοδρόμους της χώρας μας, την Ολυμπία Οδό, τον Αυτοκινητόδρομο Μορέα και την Ιόνια οδό, θα αναβαθμιστούν με έργα προσβασιμότητας, αλλά και με ψηφιακές υποδομές που θα βελτιστοποιήσουν το έργο του Υπουργείου Πολιτισμού για την προβολή και προώθηση των μνημείων της φύσης και του πολιτισμού. Το Σωματείο «ΔΙΑΖΩΜΑ» ευελπιστεί στη συνέχεια αυτής της εξέλιξης οι αυτοκινητόδρομοι να μπορούν να συμβάλουν στην ανάδειξη του περιβαλλοντικού και πολιτιστικού αποθέματος των περιοχών από όπου διέρχονται, μέσα από δράσεις «υιοθεσίας» και φροντίδας των μνημείων, καθώς και μέσα από τη σύνδεσή τους με την αειφορία και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Με τον τρόπο αυτό αναβαθμίζεται ο ρόλος των αυτοκινητόδρομων, ώστε πέρα από τη βασική τους αποστολή, τη μεταφορά ανθρώπων και εμπορευμάτων, να αποτελέσουν συγχρόνως και λεωφόρους «πολιτισμού» και «ιδεών».
Το πρόγραμμα, το οποίο προβλέπει την αναβάθμιση των οδικών συνδέσεων των επιμέρους χώρων με τους κεντρικούς οδικούς άξονες Μορέας, Ολυμπία Οδό, Ιονία Οδό, -θα υλοποιηθεί από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών- πρόκειται να αναπτυχθεί με τη δημιουργία πλατφόρμας ψηφιακών εφαρμογών. Σκοπός έχει την αναβάθμιση της παρουσίασης, προβολής, αλλά και της φυσικής και ψηφιακής προσβασιμότητας των χώρων, που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα.
Το πρόγραμμα «Λεωφόροι Φύσης και Πολιτισμού» προβλέπει τη δημιουργία διαδικτυακής πλατφόρμας και εφαρμογής για κινητές συσκευές (τηλέφωνα και tablet), στην οποία θα προβάλλονται, εκτός των μνημείων και των σημείων της διαδρομής, τα τοπικά προϊόντα των συγκεκριμένων περιοχών. Η πλατφόρμα θα λειτουργεί ως ένα ελεύθερο – κοινό αποθετήριο πληροφοριών σχετικά με την τοπική αγροδιατροφή, ενώ τόσο οι τοπικοί παραγωγοί, όσο και οι χρήστες θα έχουν ελεύθερη πρόσβαση.
Συγκεκριμένα, προβλέπεται να παρέχονται, μεταξύ άλλων, οι εξής υπηρεσίες:
- Προβολή Διαδρομής και επιμέρους μνημείων σημείων, με προτεινόμενες διαδρομές και ταξιδιωτικές προτάσεις, διαδραστικούς χάρτες και επιλογές μετακίνησης, συνοπτικές αλλά χρηστικές και εύληπτες πληροφορίες για όλα τα σημεία ενδιαφέροντος της Διαδρομής, τις διαθέσιμες παροχές και υπηρεσίες για τουρισμό ειδικών κατηγοριών, τη συγκοινωνιακή εξυπηρέτηση των επισκεπτών.
- Ανοιχτό Ράφι Τοπικών Προϊόντων: Η Πλατφόρμα θα δίνει τη δυνατότητα ανάρτησης και δημοσίευσης τοπικών προϊόντων ανά τοπικό παραγωγό με πλήρη στοιχεία.
- Καλεντάρι εκδηλώσεων: Η Πλατφόρμα θα δίνει τη δυνατότητα για προβολή ενός πλήρους και ολοκληρωμένου ημερολογίου (καλεντάρι) πολιτιστικών εκδηλώσεων και αποτύπωσης σημαντικών ημερομηνιών, σχετικών με τη Διαδρομή (π.χ. ψυχαγωγικές εκδηλώσεις, γιορτές και πανηγύρια, φεστιβάλ, αθλητικές διοργανώσεις).
- Προτάσεις επισκέπτη: Η διαδικτυακή Πλατφόρμα θα δίνει τη δυνατότητα παραγωγής προσωποποιημένων προτάσεων προς τον εγγεγραμμένο χρήστη βάσει των χαρακτηριστικών του προφίλ του και τον τρόπο χρήσης της Πλατφόρμας και των υπηρεσιών της.
- Δυνατότητα για σχεδιασμό ταξιδιού: Ο εγγεγραμμένος χρήστης θα έχει τη δυνατότητα να συντάσσει και να διαχειρίζεται εντός της Πλατφόρμας το προσωπικό πρόγραμμα ταξιδιού του.
- Εφαρμογή Chatbot: H πλατφόρμα θα υποστηρίζει την επικοινωνία μέσω chat και εξειδικευμένης εφαρμογής chatbot, μέσω της οποίας οι χρήστες θα μπορούν να λαμβάνουν άμεσες απαντήσεις σε σχετικά ερωτήματά τους στις γλώσσες που θα υποστηρίζει η διαδικτυακή Πλατφόρμα.
Στις «Λεωφόρους Πολιτισμού» περιλαμβάνονται οι εξής χώροι ανά οδικό άξονα:
Αυτοκινητόδρομος Μορέας
1. Αρχαίο Θέατρο και Αρχαιολογικός Χώρος Μεσσήνης
2. Αρχαίο Θέατρο και Αρχαιολογικός Χώρος Θουρίας
3. Καλαμάτα (Αρχαιολογικό Μουσείο και μνημεία)
4. Σπάρτη (Αρχαίο Θέατρο και Αρχαιολογικό Μουσείο)
5. Μυστράς
6. Μεγαλόπολη (Αρχαίο Θέατρο και Αρχαιολογικός Χώρος)
7. Τεγέα (Αρχαιολογικός Χώρος, Αρχαιολογικό Μουσείο, Ναός Αλέας Αθηνάς)
8. Μαντίνεια (Αρχαιολογικός Χώρος και Αρχαίο Θέατρο)
9. Άργος (Αρχαίο Θέατρο, Κάστρο Λάρισας, Βυζαντινό Μουσείο – Στρατώνες Καποδίστρια)
10. Αρχαιολογικός Χώρος Νεμέας
11. Αρχαιολογικός Χώρος Μυκηνών
12. Ναύπλιο (Φρούριο Παλαμηδίου και Αρχαιολογικό Μουσείο)
Ολυμπία Οδός
13. Αρχαιολογικός Χώρος Ελευσίνας
14. Αρχαία Κόρινθος
15. Ακροκόρινθος
16. Αρχαίο Θέατρο Σικυώνας
17. Οδοντωτός Σιδηρόδρομος
18. Φαράγγι Βουραϊκού
19. Πάτρα (Αρχαιολογικό Μουσείο, Ρωμαϊκό Ωδείο, Αρχαιολογικός Χώρος Βουντένης κ.ά.)
20. Υγρότοπος Κοτύχι – Στροφυλιά
21. Αρχαία Ήλιδα (Αρχαιολογικός Χώρος και Μουσείο)
22. Αρχαία Ολυμπία
23. Κάστρο Χλεμούτσι
Ιονία Οδός
24. Λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου (Τουρλίδα)
25. Αρχαίο Θέατρο και Αρχαιολογικός Χώρος Πλευρώνας
26. Αρχαίο Θέατρο και Αρχαιολογικός Χώρος Οινιάδων
27. Άρτα (“Μικρό” Θέατρο Αμβρακίας, Κάστρο, Γεφύρι, Παρηγορήτισσα, κά.)
28. Ναύπακτος (Λιμένας, Κάστρο κ.ά.)
29. Αρχαιολογικός Χώρος και Αρχαίο Θέατρο Νικόπολης
30. Αρχαιολογικός Χώρος και Αρχαίο Θέατρο Κασσώπης
