Όταν ακούμε την λέξη Halloween το πρώτο πράγμα που σκεφτόμαστε είναι οι τρομακτικές κολοκύθες, παιδάκια να τριγυρνάνε στους δρόμους ντυμένα με τις στολές τους, κρατώντας ένα καλάθι για να μαζέψουν όσα πιο πολλά γλυκά μπορούν. Η αγαπημένη γιορτή των Αμερικάνων πλέον είναι διάσημη σε όλων των κόσμο και στην Ελλάδα.
Το Halloween γιορτάζεται κυρίως στον αγγλοσαξωνικό κόσμο, αλλά και στην Ιταλία, την Γερμανία, την Ρωσία, την Ρουμανία, την Ελβετία, στην Άπω Ανατολή Κίνα, Ιαπωνία, Φιλιππίνες, και Σιγκαπούρη, αλλά και στο Ντουμπάι.
Η ιστορία του Halloween
Γιορτάζεται τη νύχτα της 31ης Οκτωβρίου που είναι παραμονή της γιορτής των Αγίων Πάντων. Ο όρος Halloween είναι συνεπτυγμένη μορφή των λέξεων All-Hallow-even και σημαίνει το «Βράδυ πριν από την Ημέρα των Αγίων Πάντων», που γιορτάζεται την 1η Νοεμβρίου στις καθολικές χώρες. Η γιορτή χάνεται στα βάθη των αιώνων. Έχει ειδωλολατρικές ρίζες και σχετίζεται με τη λατρεία των Δρυίδων από τους Κέλτες στην Ιρλανδία.
Για τις ΗΠΑ και τον Καναδά είναι μια γιορτή με μαζική συμμετοχή που θυμίζει καρναβάλι και κάλαντα μαζί, όπου ο φόβος δύσκολα ξεχωρίζει από το γέλιο και ο τρόμος από το ξεφάντωμα, τα μικρά παιδιά μεταμφιέζονται κατά κανόνα σε κάτι «τρομακτικό» και επισκέπτονται σπίτια μαζεύοντας πολλά γλυκά, γνωστό ως «trick or treat» ή «φάρσα ή κέρασμα».
Η γιορτή αυτή συγχέεται με τις Ελληνικές Απόκριες, όμως διαφοροποιείται κατά πολύ από αυτές, καθώς το Halloween έχει περισσότερο μυστικιστική χροιά. Αποτελεί εξέλιξη της αρχαίας Κελτικής γιορτής Samhaim. Για τους Κέλτες η μέρα αυτή σημάδευε το τέλος της συγκομιδής και την αρχή του χειμώνα, ενώ ταυτόχρονα η αλλαγή της εποχής ήταν μια γέφυρα ανάμεσα στον πάνω κόσμο και στον κόσμο των νεκρών. Με την πάροδο των αιώνων η γιορτή πήρε αρχικά Χριστιανικό χρώμα και στη συνέχεια μετασχηματίστηκε από μία παγανιστική τελετή σε μέρα μεταμφιέσεων, με εύθυμες παρελάσεις και κεράσματα γλυκών σε παιδιά και ενήλικες.
Πιστεύεται ότι οι ψυχές των ανθρώπων που πέθαναν κατά τη διάρκεια του έτους ψάχνουν να μπουν σ’ ένα σώμα για να κερδίσουν την αθανασία. Οι ζωντανοί από την πλευρά τους, ντυμένοι με παράξενα κοστούμια και κάνοντας θόρυβο, προσπαθούν να φοβίσουν και να διώξουν τα πνεύματα. Τη γιορτή έφεραν στην Αμερική Ιρλανδοί μετανάστες κάπου στα μέσα του 19ου αιώνα. Οι χριστιανικές οργανώσεις αντιδρούν, θεωρώντας ότι το έθιμο έχει ειδωλολατρικές ρίζες και σατανιστική χροιά.
Τα χρώματα που συνδέονται με τη γιορτή είναι το πορτοκαλί και το μαύρο. Το πορτοκαλί συμβολίζει τη φθινοπωρινή σοδειά και το μαύρο τον θάνατο και, γενικά, τον «άλλο κόσμο».
Τη μέρα αυτή περιμένουν πώς και πώς οι ζαχαροπλάστες της Αμερικής. Ο τζίρος σε γλυκά και ζαχαρωτά την ημέρα του Halloween υπερβαίνει κατά πολύ τον αντίστοιχο των Χριστουγέννων, του Αγίου Βαλεντίνου και του Πάσχα.
Το έθιμο της κολοκύθας
Το έθιμο της κολοκύθας αντλεί ρίζες από έναν παλιό Ιρλανδικό μύθο, του Τζακ, που ήταν τσιγκούνης και πειραχτήρι. Σύμφωνα με το μύθο, ο Τζακ είχε καλέσει το διάβολο να πιούν ένα ποτό μαζί. Όμως ο Τζακ δεν ήθελε να πληρώσει για το ποτό του και έτσι έπεισε το διάβολο να μεταμορφωθεί σε ένα νόμισμα, ώστε να μπορέσουν να πληρώσουν για τα ποτά τους. Πράγματι μεταμορφώθηκε ο διάβολος σε νόμισμα, αλλά ο Τζακ αντί να πληρώσει τον έβαλε στην τσέπη του, δίπλα σε ένα σταυρό και έτσι ο διάβολος δεν μπορούσε να πάρει την κανονική του μορφή. Ύστερα από πολλά παρακάλια, ο Τζακ αποφάσισε να τον ελευθερώσει, αρκεί να του έδινε την υπόσχεση ο διάβολος δεν επρόκειτο να τον ενοχλήσει για ένα χρόνο και ούτε θα διεκδικούσε την ψυχή του όταν πέθαινε.
Έτσι πέρασε ο χρόνος και ο διάβολος ξαναεμφανίστηκε την ώρα που ο Τζακ προσπαθούσε να κόψει ένα φρούτο από κάποιο δέντρο. Ζήτησε λοιπόν από το διάβολο να ανέβει στο δέντρο και να του κόψει το φρούτο. Ο διάβολος ανέβηκε και ο Τζακ αμέσως σκάλισε ένα σταυρό στον κορμό του δέντρου. Έτσι ο διάβολος ήταν παγιδευμένος και δεν μπορούσε να κατέβει. Γι’ αυτό παρακάλεσε τον Τζακ να τον ελευθερώσει και του υποσχέθηκε ότι δεν θα τον ενοχλήσει για δέκα ολόκληρα χρόνια. Τότε ο Τζακ τον ελευθέρωσε.
Πέρασαν αρκετά χρόνια και ο Τζακ πέθανε. Πήγε στον παράδεισο, αλλά ο Θεός δεν τον δέχτηκε, καθώς ο Τζακ ήταν έναν άνθρωπος μίζερος και κακός και τον έστειλε στην κόλαση. Όμως ούτε ο διάβολος τον ήθελε. Του θύμισε την υπόσχεση που του είχε δώσει παλιότερα, ότι δεν θα διεκδικούσε την ψυχή του και τον έδιωχνε. Όταν ο Τζακ τον ρώτησε: «Πώς θα φύγω; Έξω έχει σκοτεινιά», ο διάβολος πήρε ένα αναμμένο κάρβουνο και του το έδωσε για να φωτίζει το δρόμο του μέσα στη νύχτα. Ο Τζακ έβγαλε ένα ραπάνι (που πάντα κουβαλούσε μαζί του, καθώς ήταν ένα από τα πιο αγαπημένα του φαγητά), το χάραξε και έβαλε μέσα το κάρβουνο. Από τότε περιπλανιέται στον κόσμο, μη μπορώντας να βρει κάποιο μέρος να αναπαύσει την ψυχή του.
Γι’ αυτό κάθε Halloween , οι Ιρλανδοί σκαλίζουν ραπάνια, πατάτες και κολοκύθες, βάζουν μέσα ένα κερί και τα τοποθετούν κοντά σε παράθυρα, ώστε να κρατάνε μακριά τα κακά τα πνεύματα και κυρίως το πνεύμα του τσιγκούνη Τζακ.
Ένα από τα παραδοσιακά εδέσματα της γιορτής είναι τα καραμελωμένα μήλα και η γλυκιά τάρτα κολοκύθας.
Μια άλλη παράδοση που εξακολουθεί να υπάρχει στην Ιρλανδία είναι η παρασκευή μίας γλυκιάς ζύμης που ονομάζεται barmbrack , η οποία είναι γεμισμένη με σταφίδες και άλλα αποξηραμένα φρούτα και πριν το ψήσιμο προστίθεται στη ζύμη και ένα νόμισμα ή δαχτυλίδι για ένδειξη καλοτυχίας σε όποιον το πετύχει στο κομμάτι του ,όπως αντίστοιχα στην ελληνική βασιλόπιτα της Πρωτοχρονιάς.
