Του Σωτήρη Αληγιάννη*
Η πανδημία του κορωνοϊού καθήλωσε τα αεροσκάφη σε όλο τον κόσμο, μετατρέποντας αυτόματα τις αεροπορικές εταιρείες σε ζημιογόνες. Σχεδόν όλες έχουν θέσει σε διαθεσιμότητα το μεγαλύτερο μέρος του προσωπικού τους, ενώ παράλληλα αιμορραγούν οικονομικά λόγω των σταθμευμένων αεροσκαφών για τα οποία ξοδεύουν πολλά λεφτά για την απαραίτητη συντήρηση σε αδράνεια.
Ήδη από τον Απρίλιο, στην κορύφωση της πανδημίας, οι αεροπορικές εταιρείες ξεκίνησαν συζητήσεις με τις κυβερνήσεις των κρατών όπου εδρεύουν με σκοπό να διασφαλίσουν κεφάλαια διάσωσης, μια και κανείς δεν γνωρίζει πότε θα είναι ξανά σε θέση να προσφέρουν πτητικό έργο και σε τι συνθήκες πληρότητας. Μέχρι στιγμής αρκετές (KLM, Air France, American Airlines κλπ.) έχουν έρθει σε κατ’ αρχήν συμφωνία, ενώ κάποιες άλλες βρίσκονται ακόμη σε διαπραγματεύσεις (Lufthansa Group).
Αυτή την εβδομάδα άνοιξε επίσημα η συζήτηση και για την ελληνική Aegean Airlines η οποία, όπως έγινε γνωστό από τον Πρόεδρό της κ. Βασιλάκη, έχει αντοχές για ένα μικρό μόνο διάστημα. Ακόμη και αν ξεκινήσει σύντομα με περιορισμένο πτητικό έργο, η αναμενόμενη χαμηλή πληρότητα δεν πρόκειται να εξασφαλίσει βιωσιμότητα. Σε κάθε περίπτωση, κανείς δεν τολμά αυτή τη στιγμή να κάνει προβλέψεις για την εξέλιξη της ζήτησης για αεροπορικά εισιτήρια όσο ο κορωνοϊός εξακολουθεί να αποτελεί απειλή. Επομένως, η συζήτηση για κίνδυνο χρεωκοπίας και ανάγκη διάσωσης έχει ξεκάθαρη λογική βάση.
Όπως ήταν αναμενόμενο, υπάρχουν πολλές φωνές που αντιτίθενται στη διάσωση μίας ιδιωτικής εταιρείας με χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων. Ένα βασικό επιχείρημα που ακούγεται είναι ότι η συγκεκριμένη εταιρεία τα τελευταία χρόνια απολάμβανε υψηλά κέρδη, ειδικά σε συνθήκες χαμηλού ανταγωνισμού στις πτήσεις εσωτερικού με παράλογα ακριβά εισιτήρια, υπονοώντας ίσως ότι θα έπρεπε με κάποιο τρόπο να «τιμωρηθεί» για την απληστία της. Ο αντίλογος στηρίζεται στο γεγονός ότι η Aegean δεν ευθύνεται για την πρωτόγνωρη κατάσταση της πανδημίας, ούτε μπορούσε να σχεδιάσει την επιβίωσή της στη βάση ενός τόσο ακραίου σεναρίου, και το πιο σημαντικό: δεν είναι μία οποιαδήποτε ιδιωτική επιχείρηση. Έχει κομβικό ρόλο στην ελληνική οικονομία τον οποίο εξηγώ ευθύς αμέσως.
Για το 2019, η συνολική επιβατική αεροπορική κίνηση της Ελλάδας ήταν 65,4 εκ. επιβάτες [πηγή: Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας], από τα οποία τα 14,9 εκ. ανήκουν στην Aegean Airlines [πηγή: Aegean Airlines], δηλαδή ο 1 στους 4 επιβάτες. Μια και λόγω γεωγραφίας η βασική είσοδος των επισκεπτών της χώρας, είτε για τουρισμό είτε για επαγγελματικούς λόγους, είναι τα αεροδρόμια, και με την τουριστική βιομηχανία να ανέρχεται στο 20% με 30% του ΑΕΠ, ήτοι από 35 έως 55 δις. ευρώ, καταλαβαίνει κανείς τη σημασία που έχει γενικά η αεροπορική κίνηση και ειδικά το μερίδιο της Aegean σε αυτή.
Δεν είναι όμως αποκλειστικά η αεροπορική εταιρεία με το προσωπικό της η οποία θίγεται. Οι πτήσεις είναι η βασική πηγή εσόδων για τα αεροδρόμια, τα οποία δημιουργούν άμεσες αλλά και έμμεσες θέσεις εργασίας: από τις εταιρείες εξυπηρέτησης εδάφους μέχρι τα καταστήματα, την εστίαση, τους χώρους στάθμευσης, το μεταφορικό έργο. Και πέρα από τα αεροδρόμια, το πτητικό έργο επηρεάζει τις θέσεις εργασίας σε όλο το φάσμα της τουριστικής βιομηχανίας, εφόσον παρέχει τους πελάτες της.
Στην υποθετική περίπτωση όπου η Aegean αφηνόταν να χρεοκοπήσει οι επιπτώσεις θα ήταν κατακλυσμιαίες, σε σημείο να έσβηνε η χώρα από τον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη. Η εκδικητική λογική γύρω από τους ακριβούς ναύλους δεν προσφέρει κάτι αυτή τη στιγμή, και η συζήτηση για τον ανταγωνισμό μπορεί να γίνει ξανά όταν πια ομαλοποιηθεί σε ένα βαθμό η αεροπορική αγορά. Η άμεση προτεραιότητα είναι η διασφάλιση ότι εταιρείες όπως η Aegean θα εξακολουθούν να υπάρχουν και την επόμενη μέρα, ώστε να έχει συνέχεια τόσο ο συγκεκριμένος τομέας όσο και η υπόλοιπη οικονομική δραστηριότητα που εξαρτάται από αυτόν.
* Ο Σωτήρης Αληγιάννης, σπούδασε Χημικός Μηχανικός, αλλά τον κέρδισε ο χώρος της πληροφορικής. Εργάζεται σε
διάφορα projects σε πόλεις της Ευρώπης και για αυτό ταξιδεύει συχνά. Τα αεροδρόμια είναι το δεύτερο σπίτι του και έχει ήδη «γράψει» πάνω από ένα εκατομμύριο μίλια στον αέρα. Του αρέσει να γράφει για αεροπορικά θέματα, και χαίρεται όταν φίλοι και γνωστοί τον «ενοχλούν» για συμβουλές.
