Τη διερεύνηση της οικολογικής κατάστασης του Κόλπου της Ελούντας και του Όρμου Ατζικιάρι αποφάσισε η Περιφέρεια Κρήτης, συνάπτοντας προς τούτο προγραμματική σύμβαση με το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Βιολογίας, Βιοτεχνολογίας & Υδατοκαλλιεργειών (ΙΘΑΒΒΥΚ) του ΕΛΚΕΘΕ.
Στόχος της δράσης, συνολικού προϋπολογισμού 33.000 ευρώ, είναι η διερεύνηση κρίσιμων βιοτικών και αβιοτικών συνιστωσών των ευαίσθητων αυτών παράκτιων οικοσυστημάτων και η εκτίμηση του βαθμού τυχόν υποβάθμισης τους από ανθρωπογενείς δραστηριότητες. Όσον αφορά στον κόλπο της Ελούντας, που αποτελεί ένα ιδιαίτερο οικοσύστημα με αναπτυγμένη ανθρωπογενή δραστηριότητα, υπάρχει επί σειρά ετών η ανησυχία για την προστασία του. Ήδη, στο πλαίσιο του ΜΟΠ Κρήτης, την περίοδο 1986-87 είχε εκπονηθεί μια περιβαλλοντική – υδροβιολογική μελέτη για την ανάγκη υλοποίησης ενός διαχειριστικού προγράμματος ανάπτυξης των υδατοκαλλιεργειών.
Στη συνέχεια, τον Οκτώβριο του 2005 πραγματοποιήθηκε ημερίδα για την ορθολογική διαχείριση και τα μέτρα προστασίας της παράκτιας ζώνης και του θαλάσσιου περιβάλλοντος του κόλπου της Ελούντας. Με δεδομένο ότι έχει παρέλθει μεγάλο χρονικό διάστημα από τη συγκεκριμένη μελέτη, θεωρήθηκε αναγκαία η επικαιροποίηση των δεδομένων της και ο έλεγχος της τρέχουσας κατάστασης του οικοσυστήματος του κόλπου της Ελούντας, με την εκπόνηση μιας ειδικής αναγνωριστικής μελέτης του όρμου της Ελούντας.
Όσον αφορά στον όρμο Ατζικιάρι της Σητείας, μετά την απομάκρυνση των εγκαταστάσεων της μονάδας υδατοκαλλιέργειας που λειτουργούσε στον όρμο πάνω από είκοσι χρόνια, θεωρήθηκε απαραίτητη η εκτίμηση της οικολογικής του κατάστασης.
Μεταξύ άλλων, η δράση περιλαμβάνει εκτίμηση της οικολογικής κατάστασης στον όρμο Ατζικιάρ, με ανάλυση κρίσιμων φυσικοχημικών παραμέτρων στην υδάτινη στήλη και το επιφανειακό ίζημα της περιοχής μελέτης και θα πραγματοποιηθεί υποβρύχια παρατήρηση για την καταγραφή της χλωρίδας και πανίδας.
Τέλος, με την ολοκλήρωση του έργου, θα παραδοθεί το πλήρες τεύχος Ειδικής Αναγνωριστικής Περιβαλλοντικής Μελέτης του κόλπου της Ελούντας, με το σύνολο των αποτελεσμάτων της και συμπεράσματα που θα αναφέρονται στον εντοπισμό, το είδος και το μέγεθος των σύγχρονων πηγών υποβάθμισης του οικοσυστήματος και την λήψη των ορθότερων διαχειριστικών μέτρων.