Γράφει η Δήμητρα Βεργίνη
Απρίλιος 2019. Μεγάλη Παρασκευή. Γράφω βιαστικά τις τελευταίες γραμμές και κλείνω τον υπολογιστή. Δεν έχω προλάβει να ετοιμάσω τη βαλίτσα και ο χρόνος πιέζει. Εντάξει. Δεν πιέζει και τόσο. Η ανυπομονησία μου φταίει. Η μεγάλη μου αγάπη απέχει μόλις 5 ώρες μακρυά και επιτέλους ήρθε η ώρα να πάω να την βρω. Το συναίσθημα είναι ίδιο εδώ και χρόνια. Και πως να μην είναι άλλωστε αφού το Πάσχα στο χωριό είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την παιδική μου ηλικία. Πόσο μάλλον όταν το χωριό αυτό βρίσκεται στην πανέμορφη Λευκάδα.
Φλυάρησα όμως και η βαλίτσα δεν είναι ακόμα έτοιμη. Πετάω 2-3 τελευταία ρούχα, ξέρετε από αυτά τα ανοιξιάτικα, τα ανοιχτόχρωμα που δίνουν τη δική τους ξεχωριστή πινελιά στην εκδρομή του Πάσχα με προορισμό το νησί. Μαγιό; E, όχι, υπερβολή! Κι αν; Το πετάω μέσα, κλείνω βαλίτσα και φορτώνουμε το αμάξι.
Ηλιόλουστη μέρα και ζέστη. Η γιαγιά μας έλεγε ότι ο καιρός την Μ. Παρασκευή είναι πάντα μουντός και βροχερός. Πενθεί μαζί με τον Θεό. Λοιπόν, το 2019 η Μ. Παρασκευή δεν ήταν καθόλου έτσι. Σαν να ήθελε να μας ευχαριστήσει εμάς τους εκδρομείς, προϊδεάζοντας μας με αυτόν τον τρόπο για το τι θα επακολουθούσε ακριβώς έναν χρόνο αργότερα.
Ώρα 13:00. Η κίνηση στους δρόμους αρκετή. Κολλημένοι όλοι μας στα διόδια της Ελευσίνας να βρίζουμε και να χτυπιόμαστε, γιατί τότε δεν ξέραμε να απολαμβάνουμε τις στιγμές, δεν γνωρίζαμε ότι τελικά ο χρόνος δεν έχει καμία σημασία.
Ώρα 16:00. Τώρα που βλέπω γύρω μου, αντί για κολλημένα αυτοκίνητα το ένα πίσω από το άλλο, τη φύση σε όλο της το μεγαλείο, η ώρα περνάει πιο ευχάριστα και κάπως πιο γρήγορα.
Ώρα 17:30. Η ώρα που φτάσαμε. Ή αλλιώς η ώρα που περνάς την πλωτή γέφυρα της Λευκάδας. Αυτή που όταν τη διασχίζεις αισθάνεσαι ότι μπαίνεις σε έναν άλλο κόσμο, πολύ διαφορετικό από αυτόν της χαοτικής Αθήνας.
‘Ωρα 18:00. Η ώρα μιας συγκεκριμένης “τελετουργίας”. Ανοίγεις παράθυρα, αερίζεις το κλειστό από το καλοκαίρι σπίτι, τρως κάτι στα γρήγορα και αλλάζεις βιαστικά γιατί οι πένθιμες καμπάνες άρχισαν να χτυπούν. Η περιφορά του επιταφίου δίνει άλλο νόημα στο Πάσχα στο χωριό. Άραγε τι να σκέφτεται για εμάς ο παπα Γιάννης που μας βλέπει στον οίκο του Θεού μόνο μια φορά τον χρόνο; Σταματάω τις σκέψεις που με κάνουν να νιώθω αμαρτωλή, κλείνω βιαστικά την πόρτα και κατευθύνομαι προς την εκκλησία. Μπορεί ο ήλιος να έχει πέσει, τα αρώματα της ατμόσφαιρας όμως εκπροσωπούν επάξια την αρχή της άνοιξης. Γιασεμιά, νυχτολούλουδα, τα άνθη από τις πορτοκαλιές και τις λεμονιές και έπειτα το μύρο. “Έραναν τον τάφο οι μυροφόροι μύρα”. Όλες οι αισθήσεις στις επάλξεις. Η κατανυκτική ατμόσφαιρα σε συνδυασμό με τη φύση σε προσκαλεί να ψελλίσεις κι εσύ “Ω γλυκύ μου έαρ”.
Μ. Σάββατο. Ώρα 9:30.
-Καλημέρα θειά!
-Καμαρωμένο μου,( λευκαδίτικη χαϊδευτική προσφώνηση, κυρίως για παιδιά) καλωσόρισες! Μπονόρα (νωρίς το πρωί στην τοπική διάλεκτο) σηκώθηκες σήμερα.
-Ναι, θεία νωρίς νωρίς. Θέλω να ετοιμαστώ να κατέβω στη χώρα( στην Πόλη της Λευκάδας) να προλάβω το “κομμάτι”.
Μόλις σημάνει η πρώτη καμπάνα του Μεγάλου Σαββάτου, οι λευκαδίτισσες νοικοκυρές συνηθίζουν να «ρίχνουν το κομμάτι», δηλαδή να πετάνε από ψηλά για να σπάσει με κρότο κάποιο πήλινο «αγγειό» που τους βρίσκεται.
Το έθιμο σχετίζεται με την ψαλμική φράση, που αναφέρεται στην Ανάσταση του Χριστού: «Και συντρίψεις αυτούς ως σκεύη κεράμεως». Το πασχαλινό αυτό έθιμο, που συμβολίζει το πέρασμα από τη θλίψη της Μεγάλης Εβδομάδας στη χαρά της Ανάστασης, αναβιώνει το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου στην Κεντρική Αγορά της πόλης, όπου μοιράζονται πήλινα κεσεδάκια για να «ρίξουμε το κομμάτι», ενώ η Φιλαρμονική Λευκάδας παιανίζει το «Εωθινό».
Όσοι γνωρίζουν πάνε από νωρίς να προλάβουν “καλή θέση” σε κάποια από τις καφετέριες που βρίσκονται εκεί.
Ώρα 11:30. Η μπάντα της Φιλαρμονικής αρχίζει να κατηφορίζει τον πεζόδρομο και ο κόσμος ξεκινάει να ρίχνει το κομμάτι. Τι κι αν έχω παρακολουθήσει το έθιμο τόσες φορές; Έχω φροντίσει να προμηθευτώ το πήλινο από νωρίς, περιμένοντας με χαρά μικρού παιδιού να το ρίξω κι εγώ όταν έρθει η ώρα.
Ώρα 13:00. Βόλτα στον πεζόδρομο και την παραλία και κάποια τελευταία ψώνια. Με προσοχή όμως! Ο πεζόδρομος είναι γεμάτος με τα “κομμάτια” που έχουν γίνει θρύψαλα.
Ώρα 16:00. Έχεις φάει, έχεις πιει, έχεις κάνει βόλτα και είναι η ώρα χαλάρωσης στην αυλή. Αυτή η ώρα που αδειάζεις το μυαλό από τις σκέψεις και γεμίζεις τις μπαταρίες. Η ώρα που αφήνεις την ησυχία που επικρατεί να σε γαληνέψει, τα αρώματα της φύσης να σε συνεπάρουν και τον ήλιο να σε αναζωογονήσει. Επανέρχεσαι απότομα και ξεκινάς τις επισκέψεις σε συγγενείς και φίλους.
Και κάπως έτσι γύρω στις 23:00 αρχίζεις να ετοιμάζεσαι να πας στην εκκλησία για την Ανάσταση ενώ παράλληλα κάπου στο βάθος παίζει στην τηλεόραση “Ο Ιησούς από την Ναζαρέτ”. Το είπαμε και πιο πάνω. Ο παπα Γιάννης θα σκέφτεται τα χειρότερα. Όχι μόνο που πάμε 5 λεπτά πριν το “Χριστός Ανέστη” αλλά και που φεύγουμε κατευθείαν με το που πάρουμε το Άγιο Φως και τρέχουμε σαν ξελιγωμένοι στο σπίτι να φάμε μαγειρίτσα.
Κυριακή του Πάσχα. Ώρα 12:00. Οβελίας. Έντονη τσίκνα στην ατμόσφαιρα, μεζέδες, κρασιά, μπύρες, τσίπουρα, τσουρέκια, αυγά κόκκινα. Όλα απλωμένα άναρχα στα τραπέζια. Τσιμπάς δειλά δειλά τα μεζεδάκια γιατί δεν θες να σου κόψουν και την όρεξη! Δεν έχει σημασία που δεν νηστέψαμε κάποιοι από εμάς και τις 40 μέρες. Θα φάμε σαν να μην υπάρχει αύριο!
Ώρα 17:00. Αν τα έχεις καταφέρει και έχεις σηκωθείς από το τραπέζι, ή πας για ύπνο, ή για καφέ, ή για χαλαρή βόλτα στη φύση. Ναι αυτή την βόλτα που φέτος ονομάζουμε μετακίνηση 6. Κατεβαίνω στη θάλασσα – όχι για μπάνιο, τζάμπα το πήρα το μαγιό- απλά για να την ακούσω. Να την αισθανθώ. Να αφήσω το γαλάζιο να με ταξιδέψει. Δεν έχω πολύ χρόνο ακόμα. Δυστυχώς την επόμενη μέρα θα πρέπει να πάρω τον δρόμο της επιστροφής.
Είναι 3 μέρες αρκετές; Κάποιος θα πει ναι. Άλλωστε τι έχεις να κάνεις; Όλα τα έχεις δει, όλα τα έχεις επισκεφθεί, όλα τα έχεις ζήσει στο νησί. Κι όμως 3 μέρες δεν είναι αρκετές. Ξέρετε γιατί; Γιατί σήμερα που γράφω αυτό το κείμενο είναι Μ. Πέμπτη του 2020 και δεν είμαι στο χωριό και ούτε και μπορώ να πάω. Δεν θα δω τη θάλασσα κι ούτε θα σουβλίσουμε αρνί. Δεν θα πάω ούτε στον επιτάφιο, ούτε στην Ανάσταση. Μπορώ όμως και κάνω κάτι πολύ σημαντικό. Μοιράζομαι τις εμπειρίες μου, τις στιγμές μου…
Αδράξτε τη μέρα, ζήστε την κάθε στιγμή και χαρείτε ακόμα και με τα απλά. Αυτό το Πάσχα πιείτε στην υγειά όλων και κυριώς των ανθρώπων που αυτές τις δύσκολες μέρες δίνουν τη δικιά τους μάχη μακρυά από τις οικογένειες και τα σπίτια τους…
Καλή Ανάσταση σε όλους!
