Χτισμένο στις ακτές του Μυρτώου πελάγους, με τα κρυστάλλινα νερά της και κάτω από τον επιβλητικό το Πάρνωνα, το Λεωνίδιο θα σας εντυπωσιάσει από την πρώτη στιγμή!
Το Λεωνίδιο πήρε το όνομά του από το εκκλησάκι του Αγίου Λεωνίδα, που αναφέρεται σε χρυσόβουλο του Ανδρονίκου Παλαιολόγου το 1293. Χαρακτηριστικό γνώρισμα του Λεωνιδίου είναι ο επιβλητικός κόκκινος βράχος που ορθώνεται πάνω από τον οικισμό. Το Λεωνίδιο είναι σήμερα χαρακτηρισμένος παραδοσιακός οικισμός. Ο πληθυσμός του είναι Τσακώνικης καταγωγής και ανήκει στους οικισμούς που ομιλείται ακόμα και σήμερα η Τσακωνική διάλεκτος. Οι Τσάκωνες είναι απόγονοι δωρικόφωνων Λακώνων.
Φτάνοντας στο Λεωνίδιο, ξεπροβάλλει ο κόκκινος βράχος, ενώ η πινακίδα γράφει «Καούρ Εκοκιάτε» δηλαδή «καλώς ορίσατε» στην τσακώνικη διάλεκτο γιατί στο συγκεκριμένο τόπο κρατάνε μέχρι σήμερα την τοπική διάλεκτο, η οποία μαθαίνετε από γενιά σε γενιά.
Τι να δείτε/ Τι να κάνετε
Βόλτα στα σοκάκια
Από τα πρώτα που πρέπει να δείτε στο Λεωνίδιο είναι να κάνετε βόλτα μέσα στον παραδοσιακό οικισμό με την ξεχωριστή αρχιτεκτονική. Περπατώντας στο κέντρο της πόλης, εκεί βρίσκεται και η αγορά, αλλά και μέσα στα σοκάκια, την προσοχή σας θα τραβήξουν τα επιβλητικά αρχοντικά, πολλά είναι από περασμένους αιώνες που μοιάζουν με πύργους. Τα φράγκικης αισθητικής αρχοντόσπιτα, που χτίστηκαν μετά την ολοσχερή καταστροφή του χωριού από τον Ιμπραήμ το 1826, κοσμούν τους δρόμους του χωριού και οι μοσχομυριστές πετρόχτιστες αυλές με τα γεράνια, τα αγιοκλήματα και τις λεμονιές μαγεύουν τον ταξιδιώτη.
Πύργος Τσικαλιώτη
Πρόκειται για ένα ιστορικό προεπαναστατικό κτίριο του 1808, με βυζαντινές επιρροές στην κατασκευή του. Αποτελείται από έναν ψηλό μαντρότοιχο, τον αμυντικό πυργίσκο με τις τουφεκίστρες (ο μοναδικός ίσως του είδους που έχει διασωθεί στην Ελλάδα), φούρνο, στέρνα, κελάρι και μια καταπακτή. Ο Πύργος είναι κηρυγμένο ιστορικό διατηρητέο μνημείο και ανοικοδομήθηκε από τον Κωνσταντίνο Τσικαλιώτη, μέλος της Φιλικής Εταιρείας προσφέροντας πάρα πολλά χρήματα και εφόδια, στον αγώνα της απελευθέρωσης. Ο αμυντικός σχεδιασμός του είναι εντυπωσιακός, με πολλές πολεμίστρες, τοποθετημένες έτσι ώστε στο έσχατο σημείο αντίστασης -την κρύπτη του σπιτιού- να φτάνουν όσο γίνεται λιγότεροι εχθροί και να εξοντώνονται εκεί.
Φάμπρικα Πολιτισμού Λεωνιδίου
Το κτίριο της «Φάμπρικας» είναι ένα προβιομηχανικό κτίριο, συνυφασμένο άρρηκτα με την οικονομική και κοινωνική ζωή της περιοχής του Λεωνιδίου στη διάρκεια του 19ου και του 20ου αιώνα. Το εργοστάσιο ιδρύθηκε το 1924 από τον Απόστολο Κωστάκη και άρχισε να λειτουργεί το 1925, όταν ελάχιστες πόλεις στην Ελλάδα είχαν ηλεκτρικό ρεύμα. Πέρα από εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής, λειτούργησε επίσης ως αλευρόμυλος και ελαιοτριβείο, που κινούνταν με ηλεκτρική ενέργεια.
Οδοστρωτήρας «Αι Βρασιαί»
Στον πλακόστρωτο δρόμο δίπλα στον ποταμό Δαφνώνα βρίσκεται ο αγγλικής κατασκευής ατμοκύλινδρος οδοστρωτήρας «Αι Βρασιαί» του 1910, που χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή του δρόμου που συνδέει την αρχαία πόλη των Βρασιών, τη σημερινή Πλάκα, με το Λεωνίδιο. Είναι ο μοναδικός από τους τρεις που χρησιμοποιήθηκαν στην Ελλάδα και ένας από τους τέσσερις που σώζονται παγκοσμίως.
Ιερά Μονή Παναγίας Ελώνης
Περίπου στο μέσο της διαδρομής από το Λεωνίδιο προς το χωριό Κοσμά, δεσπόζει η Μονή της Έλωνας, αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Είναι κτισμένη στον απόκρημνο κοκκινωπό βράχο του Πάρνωνα, και αποτελεί ένα από τα πιο εντυπωσιακά και επιβλητικά μνημεία της Αρκαδίας. Η ονομασία της συνδέεται με την παράδοση ότι κάτοικοι από το Έλος της Λακωνίας κατέφυγαν εδώ, φέρνοντας μαζί τους τη θαυματουργή εικόνα της Οδηγήτριας, η οποία θεωρείται έργο του Ευαγγελιστή Λουκά. Σήμερα το μοναστήρι διαθέτει ανακαινισμένα κελλιά και βοηθητικούς χώρους. Η πρόσβαση στο συγκρότημα γίνεται από κλίμακα που οδηγεί σε δύο διαδοχικές πύλες προστατευμένες με καταχύστρες. Κυριολεκτικά στο χείλος του βράχου, ένας επιβλητικός διάδρομος μήκους περίπου 100 μ. οδηγεί στα οικοδομήματα που είναι κτισμένα σε διαφορετικά επίπεδα και συνδέονται με κλίμακες και διαδρόμους. Το καθολικό, κτισμένο με αργολιθοδομή, είναι μια μικρή μονόχωρη βασιλική, που χρονολογείται σύμφωνα με επιγραφή στο έτος 1809, ενώ το καμπαναριό του προστέθηκε το 1831. Στο εσωτερικό του δεν υπάρχει τοιχογραφικός διάκοσμος, αλλά μόνο το ξυλόγλυπτο τέμπλο του 19ου αιώνα. Στο ιερό του ναού έχουν τοποθετηθεί προθήκες με κειμήλια, ευαγγέλια, άγια λείψανα και αφιερώματα.
Ώρα για δράση
Ορειβασία
Μια ομάδα αφοσιωμένων ορειβατών έχουν δημιουργήσει και ορίσει οι ίδιοι πάνω από 2.000 διαδρομές. Το επίπεδο δυσκολίας ποικίλει από εύκολες 3 (5.4) και δύσκολες 9α (5.14+) στον κόκκινο βράχο του Λεωνιδίου. Οι διαδρομές στο μεγαλύτερο μέρος τους είναι φιλικές και για τα παιδιά. Οι περισσότεροι βράχοι βρίσκονται σε ασφαλή προορισμό πεζοπορίας με εξίσου ασφαλείς προσγειώσεις και σκιερά σημεία για τους άπειρους ή νεότερους επισκέπτες. Για τους έμπειρους λάτρεις του συγκεκριμένου αθλήματος, υπάρχει και το ετήσιο Φεστιβάλ Αναρρίχησης Λεωνιδίου.
Πεζοπορία στους Τρεις μύλους
Μία από την πιο δημοφιλείς είναι η διαδρομή που μπορεί να ακολουθήσει κάποιος στο Λεωνίδιο και στο μονοπάτι προς τους «Τρεις μύλους» οι οποίοι στέκουν αγέρωχοι στη θέση «Προύζανο». Οι ανεμόμυλοι βρίσκονται στην είσοδο του Λεωνιδίου ανατολικά και βόρεια της πόλης στην άκρη του διάσημου κοκκινόβραχου και έχουν χαρακτηριστεί από το Υπουργείο Πολιτισμού ως μνημεία ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής και ιστορικής αξίας. Οι τρεις παραδοσιακοί πέτρινοι ανεμόμυλοι ακοίμητοι φρουροί του Λεωνιδίου ανεγέρθηκαν τον 18ο αιώνα. Συγκεκριμένα ο πρώτος -από επάνω- και ο μεσαίος έχουν ανεγερθεί κατά το 18ο αιώνα, ενώ ο τρίτος στα 1836. Οι τρεις μύλοι αποτελούν έναν ιδανικό προορισμό για πεζοπορία. Η θέα από τον λόφο μπορεί να αποζημιώσει και τον πιο απαιτητικό επισκέπτη. Βέβαια όλη η διαδρομή δίπλα από τον επιβλητικό βράχο είναι μία εμπειρία. Μπορείτε να αγναντεύετε το Μυρτώο Πέλαγος και φυσικά την πόλη του Λεωνιδίου και τους δεκάδες αναρριχητές που σκαρφαλώνουν στα βράχια.
Τι να δοκιμάσετε
Μην φύγετε από το Λεωνίδιο χωρίς να δοκιμάσετε την τοπική γαστρονομία, που είναι άμεσα συνδεδεμένη με τον εύφορο κάμπο της περιοχής, καλλιεργείται η περιβόητη γλυκιά τσακώνικη μελιτζάνα, προϊόν προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης, που έχει κάθε Αύγουστο την τιμητική της. Επισκεφτείτε το φεστιβάλ της τσακώνικης μελιτζάνας και γευτείτε τα βασισμένα στη μελιτζάνα λαχταριστά εδέσματα που ετοιμάζουν για σας οι ντόπιες μαγείρισσες. Αναζητήστε, επίσης, τις εύγευστες χυλοπίτες, το μέλι και τα τραγανά παξιμάδια.
Παράδοση, ιστορία, δράση, υπέροχη παραδοσιακή κουζίνα… Το Λεωνίδιο τα συνδυάζει όλα! Και η διαμονή σας εκεί θα σας μείνει κάτι παραπάνω από αξέχαστη…
Έτοιμοι για εξερεύνηση;
