Το χωριό Εχίνος στην Ξάνθη έχει βρεθεί στο επίκεντρο των υγειονομικών αρχών τις τελευταίες μέρες εξαιτίας του αρνητικού ρεκόρ σε θανάτους και κρούσματα του κορωνοϊού, που σημειώνονται στη συγκεκριμένη περιοχή τα τελευταία εικοσιτετράωρα. Με αφορμή όλα τα παραπάνω επιβλήθηκε αυστηρή καραντίνα και περιορισμός κατ’ οίκον όλων των κατοίκων του Εχίνου για την αποφυγή της διασποράς της νόσου.
Ποιο είναι όμως το χωριό και η ιστορία του;
Ο Εχίνος είναι κωμόπολη της Ξάνθης και συγκαταλέγεται στα Πομακοχώρια της Θράκης. Βρίσκεται στις απολήξεις της δυτικής πλευράς της οροσειράς της Ροδόπης σε υψόμετρο 310 μέτρων και σε απόσταση περίπου 26 χιλιομέτρων βορειοανατολικά από την πόλη της Ξάνθης. Αποτελεί εμπορικό και γεωργικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής και διαθέτει διάφορες δημόσιες υπηρεσίες, ενώ οι κάτοικοί του ασχολούνται κυρίως με τις αγροτικές καλλιέργειες.
Η ιστορία του
Σύμφωνα με την παράδοση, ο Εχίνος αρχικά ήταν κτισμένος σε ύψωμα νότια της σημερινής του θέσης, ενώ ο νεότερος οικισμός πιθανότατα ταυτίζεται το χωριό Şahin Adası που αναφέρεται κατά το 1559 ως βακούφι στον καζά Κομοτηνής. Σύμφωνα με οθωμανικό έγγραφο που χρονολογείται την ίδια περίπου περίοδο, επρόκειτο για μουσουλμανικό χωριό όπου ζούσαν 41 οικογένειες και υπαγόταν διοικητικά στον καζά Γενισέας. Παράλληλα, η οικονομία του στηριζόταν στην αγροτική παραγωγή. Το 1705 υπέστη σοβαρές καταστροφές εξαιτίας επιδρομής Τούρκων προερχόμενων από την Ανατολία. Στις αρχές του 20ού αιώνα υπαγόταν στον καζά Νταρή Ντερέ, ενώ την ίδια περίοδο υπολογίζεται πως διέθετε περισσότερες από 200 οικίες.
Το 1920 η ενσωμάτωση του με την Ελλάδα
Στις 14 Μαΐου του 1920, ενσωματώθηκε μαζί με την υπόλοιπη Θράκη στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της απογραφής του 1928, η κοινότητα διέθετε 1890 κατοίκους. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1960, οι οικονομικές δυσκολίες ανάγκασαν μερίδα κατοίκων του Εχίνου να μεταβεί για βιοποριστικούς λόγους προς τα αστικά κέντρα της Ελλάδας και τη Γερμανία. Παράλληλα, αρκετοί κάτοικοι κατευθύνθηκαν στην Τουρκία προκειμένου να φοιτήσουν στα ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα της γειτονικής χώρας.
Στο παρελθόν ο Εχίνος αποτελούσε μαζί με τη Μύκη, το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο της περιοχής. Στον Εχίνο λειτουργεί η μία από τις δύο (η άλλη είναι ο Μεντρεσές Κομοτηνής) μουσουλμανικές ιερατικές σχολές, γνωστές ως μεντρεσέδες (τουρκ: Şahin Medresesi – ο Μεντρεσές του Σαχίν), στην οποία εκπαιδεύονται μαθητές της μειονότητας της Θράκης. Το Ιεροσπουδαστήριο του Εχίνου ιδρύθηκε το 1903 και μετά από μια ενδιάμεση διακοπή, επαναλειτούργησε το 1956. Παλαιότερα ήταν σχολή όπου εκπαιδεύονταν οι ιμάμηδες και χοτζάδες, αλλά σήμερα λειτουργεί ως σχολείο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Για πολλά χρόνια μέχρι και το 1996, για την πρόσβαση στον Εχίνο και τους γύρω οικισμούς χρειαζόταν ειδική άδεια από τις αστυνομικές ή τις στρατιωτικές αρχές, λόγω του μέτρου των «επιτηρούμενων ζωνών» που ίσχυε σε ολόκληρη την ελληνική παραμεθόριο.
Τα τεμένη
Ο Εχίνος διαθέτει τρία τεμένη. Το κεντρικό τέμενος κτίστηκε τη δεκαετία του 1960 στη θέση προϋπάρχοντος τεκέ και ονομάζεται Καρατζά Αχμέτ. Εντός του χώρου του διαθέτει συνδεδεμένο τεκέ, γνωστό ως Τεκκέ Τζαμισί, τον τάφο του σεΐχη Καρατζά Αχμέτ, καθώς και επιγραφή του 1882 που προέρχεται από τον κατεδαφισμένο τεκέ. Ο Άγιος Γεώργιος είναι ο μόνος ορθόδοξος ναός στον Εχίνο.
Το οχυρό
Σε απόσταση περίπου 1,5 χιλιομέτρου από την κωμόπολη βρίσκεται το Οχυρό Εχίνου, όπου τον Απρίλιο του 1941 σημειώθηκε τριήμερη μάχη μεταξύ ελληνικών και γερμανικών στρατιωτικών δυνάμεων στο πλαίσιο της γερμανικής εισβολής. Σε λόφο κοντά στην κωμόπολη βρίσκεται επίσης ο πετρόκτιστος και κεραμοσκεπής τεκές της Καρατζά Αϊσέ.