Παγκόσμια Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος: Ταξίδι στην κόλαση του Άουσβιτς – Ταξίδι στην ιστορία

101

Η 27η Ιανουαρίου είναι η παγκόσμια ημέρα Μνήμης των Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος και επιλέχθηκε, διότι τη συγκεκριμένη μέρα το 1945, ο Κόκκινος Στρατός απελευθέρωσε το Άουσβιτς. Η απελευθέρωση του Άουσβιτς, όπως και των άλλων στρατοπέδων από τις Συμμαχικές Δυνάμεις αποκάλυψε όλες τις εικόνες σκελετωμένων κρατουμένων και τους σωρούς πτωμάτων που έκτοτε στοίχειωσαν τη μνήμη όλων.

Η σημερινή εκδήλωση

Σήμερα, στις 16.30 (ελληνική ώρα) θα ξεκινήσει στο Άουσβιτς η τελετή για τα 75 χρόνια από την απελευθέρωση του γερμανικού στρατοπέδου συγκέντρωσης Άουσβιτς στην Πολωνία από τον Κόκκινο Στρατό.

Στην εκδήλωση θα παραβρεθούν περίπου 200 επιζώντες του Ολοκαυτώματος, ανάμεσα τους ο 95χρονος Μωσέ Αελiών που κατάγεται από τη Θεσσαλονίκη. Στην ετήσια τελετή που καθιερώθηκε λίγα χρόνια μετά το τέλος του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου θα εκπροσωπηθούν 60 κράτη και διεθνείς οργανώσεις. Από 27 χώρες θα παραβρίσκονται οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων.

Το Άουσβιτς

Η εκδρομή στο Άουσβιτς είναι ίσως το πιο must πράγμα που θα κάνει κάποιος που θα ταξιδέψει στην Κρακοβία της Πολωνίας.

Το στρατόπεδο συγκέντρωσης Άουσβιτς ήταν ένα από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης της Ναζιστικής Γερμανίας.  και τα ερείπια του στρατοπέδου βρίσκονται περίπου 60 km δυτικά της Κρακοβίας, κοντά στην κωμόπολη Όσβιετσιμ. Από το 1979 ανήκει στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Αρχικά στην περιοχή βρισκόταν ένα μικρό χωριό το οποίο και καταστράφηκε, μετά την κατάληψη της χώρας από τους Γερμανούς κατά την διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Οι Γερμανοί έφτιαξαν το Άουσβιτς που αποτελούνταν από το Auschwitz I, το Auschwitz II-Birkenau, το Auschwitz III-Monowitz και άλλα 45 στρατόπεδα-δορυφόρους.

Το στρατόπεδο συγκέντρωσης χρησιμοποιήθηκε από τους Γερμανούς ως φυλακή και σύμφωνα με των πρώτο διοικητή του στρατοπέδου, Rudolf Höss, πάνω από 3 εκατομμύρια άνθρωποι βρήκαν των θάνατο με το 90% αυτών να είναι Εβραίοι (2.5 εκατομμύρια δολοφονήθηκαν και μισό εκατομμύριο πέθαναν από ασθένειες και την πείνα).

Το Άουσβιτς απελευθερώθηκε την 27 Ιανουαρίου του 1945, και έκτοτε γιορτάζεται παγκοσμίως η “Διεθνής Μέρα της Απελευθέρωσης από το Ολοκαύτωμα”. Το 1947, η Πολωνία ίδρυσε ένα μουσείο στο Auschwitz I και II, το οποίο και μέχρι το 1994 το είχαν επισκεφτεί 22 εκατομμύρια επισκέπτες που περάσαν την διάσημη σιδερένια πύλη που γράφει το προπαγανδιστικό μήνυμα Arbeit macht frei (η εργασία απελευθερώνει).

Το πρώτο στρατόπεδο που είναι και καλύτερα διατηρημένο, είναι και ο χώρος των εκθέσεων του μουσείου γι αυτό και η περιήγηση σε αυτό διαρκεί περισσότερη ώρα. Για να δει κάποιος όλες τις εκθέσεις και τα εδάφη των δύο πρώην στρατόπεδα θα χρειαστεί περίπου 3,5 ώρες.

Οι ώρες λειτουργίας διαφέρουν ανά μήνα όποτε θα πρέπει ο επισκέπτης να τις γνωρίζουν από πριν ώστε να έχουν προγραμματίσει πως θα κινηθούν στην περίπτωση που δεν έχουν κλείσει οργανωμένη ξενάγηση.

Οι κανονισμοί ασφαλείας είναι αρκετά αυστηροί για την είσοδο στα στρατόπεδα. Απαγορεύεται η είσοδος με τσάντα μεγαλύτερη από ένα χαρτί Α4. Έτσι, όσοι έχουν σακίδια υποχρεώνονται να τα αφήσουν στον ειδικό χώρο φύλαξης.

Άουσβιτς Ι

Το πρώτο στρατόπεδο, Άουσβιτς I, χτίστηκε το 1940, στα προάστια του Οσβιέτσιμ, μια πολωνικής κοπώπολης, προκειμένου να μεταφερθούν εκεί κρατούμενοι από τις γειτονικές περιοχές που τότε άνηκαν στο τμήμα της Πολωνίας που είχε καταλάβει η Γερμανία.

Στο Άουσβιτς I δημιουργήθηκε ο πρώτος θάλαμος αερίων και κρεματόριο, που αμφότερα διατηρούνται μέχρι και σήμερα.

Η πύλη του πρώτου στρατοπέδου, που είναι και το παλιότερο, φέρει τη διάσημη επιγραφή «Η Εργασία Απελευθερώνει» και από εκεί αρχίζει η επίσκεψη στο Άουσβιτς.

Τα γκρουπ να μετακινούνται μέσα στο στρατόπεδο και να μπαίνουν σε ορισμένα από τα πρώην μπλοκ, όπου βρίσκονται οι αίθουσες εκθέσεων. Σε αυτές, ο επισκέπτης θα δει προσωπικά αντικείμενα των κρατουμένων -γυαλιά, παπούτσια, τσάντες.

Στο στρατόπεδο βρίσκεται και ο “Τοίχος του Θανάτου”, όπου οι Ναζιστές τουφέκισαν χιλιάδες ανθρώπους! Στο σημείο έχει σήμερα ανεγερθεί μνημείο στη μνήμη των νεκρών.

Κατά την επίσκεψη του πρώτου στρατοπέδου ο θάλαμος αερίων και αποτεφρωτήριο, αποτελούν τη συγκλονιστικότερη στάση! Εκεί οι Ναζιστές έκαναν τις πρώτες δοκιμές με το αέριο «Κυκλώνας Β». Η εγκατάσταση έχει διατηρηθεί και ο επισκέπτης αφού μπει πρώτα στο θάλαμο αερίων και δει την τρύπα στη στέγη απ’ όπου ριχνόταν το δοχείο με το «Zyklon B», κατόπιν περνάει στο διπλανό αποτεφρωτήριο για να εξέλθει του κτιρίου. Εκεί έχουν αναστηλωθεί από τα πρότυπα μεταλλικά γερμανικά εξαρτήματα, οι 2 από τους 3 φούρνους, στους οποίους κάθε μέρα αποτεφρώνονταν 350 πτώματα.

Άουσβιτς ΙΙ – Μπίρκεναου

Το Άουσβιτς ΙΙ είχε διαστάσεις 2 επί 2,5 χμ και ήταν διαιρεμένο σε διάφορα τμήματα, τα οποία επίσης χωρίζονταν σε τομείς. Οι τομείς αυτοί, όπως και ολόκληρο το στρατόπεδο, περιφράχτηκαν με ηλεκτροφόρο συρματόπλεγμα.

Ενώ αρχικά προοριζόταν να γίνει στρατόπεδο εργασίας για αιχμαλώτους πολέμου και φυλακισμένους των SS, το Άουσβιτς ΙΙ άλλαξε λειτουργία μετά από λίγους μόνο μήνες. Την άνοιξη του 1942 δολοφονήθηκαν σοβιετικοί πολιτικοί κομισάριοι (στελέχη του Κομμουνιστικού Κόμματος αποσπασμένα στον Κόκκινο Στρατό), όπως και ανίκανοι για εργασία φυλακισμένοι με το αέριο Κυκλώνας Β. Οι μητέρες και τα παιδιά τους, που κατά την κρίση των γιατρών του στρατοπέδου δεν μπορούσαν να εργαστούν, δολοφονούνταν επίσης με αέριο αμέσως μετά την άφιξή τους στο στρατόπεδο. Από τον Απρίλιο ή τον Ιούλιο του 1942 και μετά (ο ακριβής χρόνος συζητείται) η πλειονότητα των Εβραίων που έφταναν στο στρατόπεδο θανατώνονταν αμέσως. Η ικανότητά τους για εργασία δεν είχε πλέον ιδιαίτερη σημασία, αφού το Άουσβιτς ΙΙ Μπίρκεναου είχε μετατραπεί από στρατόπεδο εργασίας σε στρατόπεδο εξόντωσης.

Στα χαλάσματα φαίνονται τα υπόγεια αποδυτήρια, όπου γδύνονταν οι κρατούμενοι καθώς και το κρεματόριο. Ανάμεσα στα ερείπια δεσπόζει το Διεθνές Μνημείο προς τιμή των θυμάτων του Ναζισμού.

Να σημειωθεί ότι πάνω από 2.32 εκατομμύρια άνθρωποι επισκέφτηκαν το Άουσβιτς, την χρονιά που μας πέρασε.  Συγκεκριμένα, ο συνολικός αριθμός των επισκεπτών, σε σχέση με το 2018, αυξήθηκε κατά 170.000 άτομα. Δείτε περισσότερα εδώ