Τη Μελέτη Βιωσιμότητας του Κτήματος Τατοΐου, παρουσίασε σε συνέντευξη τύπου η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη. «Η ανάπτυξη και η αποκατάσταση του Τατοΐου είναι ένας εθνικός στόχος με άμεσα οικονομικά οφέλη, για τις τοπικές κοινωνίες και εν τέλει για την εθνική οικονομία», τόνισε η υπουργός.
Η μελέτη παρουσιάστηκε την προηγούμενη βδομάδα στον πρωθυπουργό και εγκρίθηκε παρουσία του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης Σπήλιου Λιβανού, των υφυπουργών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Νίκου Ταγαρά και Γιώργου Αμυρά, του υφυπουργού για τον συντονισμό του κυβερνητικού έργου, Άκη Σκέρτσου, του Γενικού Γραμματέα Πολιτισμού Γιώργου Διδασκάλου, του Δημάρχου Διονύσου Γιάννη Καλαφατέλης, του Δημάρχου Αχαρνών Σπυρίδωνος Βρεττού, του Προέδρου του Σωματείου των Φίλων του Κτήματος Τατοϊου, Βασίλης Κουτσαβλή και του αντιπροέδρου της Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Κώστα Σταματόπουλος.
Σκοπός της μελέτης για την ανάπτυξη του Κτήματος Τατοΐου είναι, κατά πως δήλωσε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, να αποτελέσει το Τατόι «ένα σημαντικό προορισμό σε εθνικό αλλά και διεθνές επίπεδο, ελκυστικό σε όλες τις ηλικίες καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους μέσα από φιλικές προς το περιβάλλον υποδομές και δραστηριότητες εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη βιωσιμότητά του.»
«Στην ουσία, η πολλή δουλειά για όλους μας ξεκινά από τώρα», τόνισε η υπουργός. Η βιωσιμότητα του κτήματος θα εξασφαλιστεί από ένα μεικτό σύστημα υποδομών και επενδύσεων, τόσο από το Δημόσιο και τα συναρμόδια υπουργεία (Υπουργείο Πολιτισμού, Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Υπουργείο Περιβάλλοντος), όσο και από τους ιδιώτες. «Το επόμενο βήμα μας είναι η σύσταση Εταιρείας Ειδικού Σκοπού προκειμένου να υλοποιηθούν τα διάφορα προγράμματα και να εξασφαλιστεί η διοίκηση, η βιωσιμότητα και ο τρόπος λειτουργίας του. Η πρώτη μελέτη η οποία θα ανατεθεί, θα είναι μία συγκοινωνιακή και κυκλοφοριακή μελέτη, προκειμένου να διαμορφωθούν σωστά οι είσοδοι και χώροι στάθμευσης» δήλωσε η κ. Λίνα Μενδώνη.
Από τον Αύγουστο του 2019, το Υπουργείο Πολιτισμού, στο πλαίσιο του συντονιστικού του ρόλου, έχει αναλάβει τον συντονισμό της αποκατάστασης των κτηρίων μνημείων, της συντήρησης, καταγραφής και τεκμηρίωσης των κινητών αντικειμένων που βρίσκονταν τα περισσότερα σε κλειστές κούτες εδώ και 50 χρόνια. Η Μελέτη Βιωσιμότητας, χορηγία του Ιδρύματος Αθανασίου Λαζαρίδη, ακολουθεί βασικές αρχές σύμφωνα με το υφιστάμενο περιβαλλοντικό υπόβαθρο, την ταυτότητα του ακινήτου και το πολεοδομικό καθεστώς του Κτήματος Τατοϊου.
Οι βασικές αυτές αρχές είναι ο σεβασμός στην ιστορία, το περιβάλλον και την κοινωνία, ανάδειξη όλων των ιστορικών και πολιτιστικών στοιχείων, προστασία και ανάπτυξη του φυσικού περιβάλλοντος, ισορροπία μεταξύ της Πάρνηθας και του κτήματος, προσβασιμότητα και ανάπτυξη χρήσεων για όσο γίνεται περισσότερο.
Η δεύτερη σημαντική αρχή είναι η οικονομική βιωσιμότητα, η δυνατότητα εξασφάλισης επιδοτήσεων και δωρεών για τη χρηματοδότηση, δημιουργίας θέσεων εργασίας, επιμέρους δράσεων και ανταποδοτικότητας προς το δημόσιο.
Συγκεκριμένα για τη Μελέτη Βιωσιμότητας του Κτήματος Τατοΐου, επιλέχθηκαν πέντε θεματικές κατευθύνσεις και ισάριθμες οικονομικές δραστηριότητες. Οι θεματικές αυτές αφορούν την Ιστορία και τον Πολιτισμό, την Υπαίθρια Άθληση και Αναψυχή, την Αγροτική Οικονομία, την Έρευνα και Γνώση, την Ευεξία και Ηρεμία. Αντίστοιχα, οι οικονομικές δραστηριότητες σχετίζονται με Παροχή υπηρεσιών, Καταστήματα/πωλήσεις αγαθών, Παραγωγή, Φιλοξενία, Ανάπτυξη και εκμετάλλευση περιουσιακών στοιχείων.
Στη θεματική ενότητα Ιστορία και Πολιτισμός, οι δραστηριότητες θα αναπτυχθούν στην ανακτορική κτιριακή ενότητα, δημιουργώντας έναν πόλο έλξης με ιστορικό και πολιτιστικό περιεχόμενο. Η ανακτορική ενότητα θα αποκατασταθεί και θα αξιοποιηθεί ώστε να είναι προσβάσιμη σε όλους τους επισκέπτες. Επίσης, θα αποκατασταθούν και θα αξιοποιηθούν οι κήποι και τα συνοδευτικά κτίρια με δημιουργία μουσείων, ιστορικού καφέ, εστιατορίου, εργαστηρίων τέχνης και αξιοποίηση εσωτερικών και εξωτερικών χώρων για διοργάνωση εκδηλώσεων.
Στη θεματική ενότητα Υπαίθρια Άθληση και Αναψυχή, οι παρεμβάσεις που προβλέπονται θα καταστήσουν ένα πολύ μεγάλο μέρος του δάσους προσβάσιμο στους επισκέπτες με τη διαμόρφωση μονοπατιών (ποδήλατα, ιππασία, περπάτημα κλπ), με τις απαραίτητες υποδομές ασφαλείας (πυρασφάλεια, κτλ.). Σημειώνεται εδώ ότι η πρόταση των μελετητών για τη δημιουργία ενός Γηπέδου Γκολφ με σχετική ακαδημία και ξενώνα, αποκλείστηκε, διότι πρόκειται για δραστηριότητα που απαιτεί ιδιαίτερες μελέτες, ενώ το Γκολφ είναι πολύ απαιτητικό σε νερό, επομένως δεν ενδείκνυται η υλοποίηση του λόγω των προβλημάτων λειψυδρίας που αντιμετωπίζει κατά καιρούς η Αττική.
Στη θεματική Αγροτική Οικονομία, θα αναπτυχθούν δραστηριότητες στις διαθέσιμες εκτάσεις/κτίρια του κτήματος στην περιοχή του «Χωριού», αναβιώνοντας τις αγροτικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητες και προσδίδοντας ειδικό χαρακτήρα στο κτήμα. Οι δραστηριότητες αυτές θα έχουν κυρίως χαρακτήρα επιδεικτικό – αγροτουριστικό και θα αποτελέσουν έναν επιπρόσθετο πόλο έλξης για τους επισκέπτες. Όσον αφορά τις παρεμβάσεις, θα αξιοποιηθεί μεγάλο μέρος των υφιστάμενων κτιρίων, όπως συνέβαινε και στο παρελθόν για τις διάφορες αγροτικές /κτηνοτροφικές δραστηριότητες (οινοποιείο, ελαιώνας, αρωματικά φυτά, κλπ.), ενώ εξετάζεται η πιθανότητα δημιουργίας ξενώνα αγροτουρισμού, εστιατορίου με τοπικά προϊόντα, αλλά και πιθανή εκτεταμένη αγροτική εκμετάλλευση.
Στη θεματική Έρευνα και Γνώση, οι δραστηριότητες μπορούν να αναπτυχθούν σε υφιστάμενα κτίρια ή σε νέα δόμηση, σε συναφείς με το αντικείμενο του κτήματος τομείς (αγροτικά, περιβαλλοντικά, κτλ.),
Η νέα δόμηση θα είναι περιορισμένη και δεν θα ξεπερνά σε όλο το Κτήμα τα 3.000 τ.μ., προκειμένου να υποστηριχθούν βασικές λειτουργίες των υφισταμένων κτιρίων. Επίσης, προτείνεται να οργανωθούν υπηρεσίες εκπαίδευσης, καθώς και η φιλοξενία ερευνητικών & start up δραστηριοτήτων σε συναφή αντικείμενα με τον χαρακτήρα του κτήματος.
Τέλος, στην ενότητα Ευεξία και Ηρεμία θα γίνουν πιο σύνθετες παρεμβάσεις, κυρίως σε υποστηρικτικά κτίρια της ανακτορικής ενότητας. Οι παρεμβάσεις θα αφορούν σε υφιστάμενα κτίρια της υποστηρικτικής ενότητας ανακτόρων αλλά και νέα δόμηση ανάλογα με την κλιμάκωση των σεναρίων. Θα αναπτυχθούν χώροι ευεξίας (spa), ξενώνας πολυτελείας σε ιστορικού χαρακτήρα κτίρια, χώροι εκδηλώσεων, κατάστημα καλλυντικών προϊόντων του κτήματος καθώς και γαστρονομικό εστιατόριο.
Το Κτήμα Τατοΐου σε αριθμούς
Το Κτήμα Τατοΐου, δασικής έκτασης περίπου 42.000 τ.μ., περιλαμβάνει τον ιστορικό πυρήνα που προσεγγίζει τα 1.600 στρέμματα και τις καλλιέργειες που είναι 1.200 στρέμματα. Αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του εθνικού δρυμού της Πάρνηθας, απέχει 21 χιλιόμετρα από το κέντρο της Αθήνας και διαθέτει πολλά είδη κωνοφόρων και ιδιαίτερη βιοποικιλότητα που το καθιστά περιαστικό πάρκο, με ιστορικό χαρακτήρα. Το Τατόι διαθέτει συνολικά 55 κτήρια (το κτηριακό απόθεμα είναι περίπου 15.085 τ.μ.). Από τα 55 αυτά κτήρια τα 27 είναι κηρυγμένα μνημεία από το 2003 με ομόφωνη απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων.
Σύμφωνα με την Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, οι βασικές μελέτες για τις υποδομές οι οποίες είναι αρμοδιότητα του Υπουργείου Πολιτισμού, θα είναι ώριμες τον Αύγουστο του 2022, δεδομένου ότι έχουν προταθεί για χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, το οποίο έχει ως προϋπόθεση τη συμβασιοποίηση του 70% του έργου το 2022 και τη συμβασιοποίηση του 30% του έργου το 2023.
