Ο σκοτεινός τουρισμός είναι μια εναλλακτική μορφή τουρισμού που τον τελευταίο καιρό κερδίζει όλο και πιο πολλούς. Αυτή η μορφή τουρισμού σχετίζεται με την επίσκεψη και περιήγηση σε περιοχές δραματικά φορτισμένες, όπου η ανθρώπινη εμπειρία συνδέεται με την καταστροφή, τον θάνατο, τη φρίκη, το μαρτύριο ή το πένθος.
Η περίπτωση των Σερρών – Tα μαρτυρικά Άνω και Κάτω Κερδύλια
Την περασμένη Κυριακή το Γραφείο Εναλλακτικού Τουρισμού Agkistro Action, πραγματοποίησε την πρώτη Dark Tourism εξόρμηση στην Ελλάδα, σ’ ένα τραγικό τόπο, που το 1941 βίωσε τη μανία των ναζί και σβήστηκαν από τον χάρτη. Ήταν 17/10/1941 όταν οι Γερμανοί κατακτητές, εκτέλεσαν 234 άνδρες των Άνω και Κάτω Κερδυλίων, στο νότιο άκρο των Σερρών, ως αντίποινα για τη δράση αντιστασιακών οργανώσεων στην περιοχή. Ήταν η πρώτη μαζική εκτέλεση πληθυσμού στην ηπειρωτική Ελλάδα. Προηγήθηκε στις 3/6/1941 ο αφανισμός της Κανδάνου στην Κρήτη και η εκτέλεση 180 κατοίκων του.
Τα Άνω και Κάτω Κερδύλια, μετά την καταστροφή τους δεν ξανακατοικήθηκαν. Είναι η μοναδική περίπτωση στην Ελλάδα και η δεύτερη στην Ευρώπη, μετά την κωμόπολη Οραντούρ Σιρ Γκλαν στη Γαλλία, που σήμερα είναι ένα ανοιχτό μουσείο μνήμης.
Τη δεκαετία του 1950 κατασκευάστηκε από το κράτος το χωριό Νέα Κερδύλια, για να στεγάσει τα μέλη των οικογενειών των θυμάτων, που εκτελέστηκαν από τις δυνάμεις της Βέρμαχτ. Για πολλά χρόνια, το χωριό αποκαλούνταν και «Γυναικοχώρι» αφού η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων ήταν γυναίκες. Χήρες και μαυροφορεμένες …
Οι συμμετέχοντες στη δράση, περιηγήθηκαν στα ερείπια των δύο χωριών, επισκέφτηκαν τις εκκλησίες -τις μόνες που δεν κατέστρεψαν οι Γερμανοί- και «έζησαν» τα δραματικά γεγονότα του 1941, στους τόπους εκτέλεσης και τα κοινοτάφια που συγκλονίζουν. Ο ιστορικός Γεώργιος Πολύχρους αναφέρθηκε στη σφαγή που σημάδεψε τη μοίρα των δύο χωριών, ενώ ο πρόεδρος της Κοινότητας Νέων Κερδυλίων Γεώργιος Γκάλιος περιέγραψε μαρτυρίες επιζώντων της τραγωδίας, που ελάχιστοι πλέον είναι στη ζωή.
Στη συνέχεια οι συμμετέχοντες ακολούθησαν το παλαιό μονοπάτι, που προπολεμικά οι κάτοικοι των δύο χωριών χρησιμοποιούσαν για να φτάσουν στην κεντρική οδό, δίπλα στον Στρυμόνα, που οδηγούσε στη Νιγρίτα και στις Σέρρες.
![]()
Άλλοι ελληνικοί προορισμοί για dark τουρισμό
Άλλοι ελληνικοί προορισμοί για dark τουρισμόΗ Σπιναλόγκα στην Κρήτη θεωρείται ένας ιδανικός προορισμός για το συγκεκριμένο τουρισμό, καθώς οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να προσεγγίσουν από κοντά την πραγματικότητα των εξορισμένων από την κοινωνία λεπρών, του 20ου αιώνα.
Άλλα παραδείγματα αποτελούν το Συμμαχικό Βρετανικό Στρατιωτικό Νεκροταφείο Δοϊράνης και το γαλλικό στρατιωτικό νεκροταφείο του Ζέιτενλικ στη Θεσσαλονίκη.
Τα ελληνικά παραδείγματα σκοτεινού τουρισμού θα μπορούσαν να προσεγγίσουν πολλούς λάτρεις του είδους και να «ακολουθήσουν» διεθνή και μεγαλειώδη παραδείγματα, όπωςτο μουσείο του Άουσβιτς στην Πολωνία, το Κολοσσαίο της Ρώμης ή το Ground Zero για τα θύματα της 11ης Σεπτεμβρίου στη Νέα Υόρκη.
