Σπάργανα: Οι λαχταριστές τηγανίτες που μας ταξιδεύουν στη Χριστουγεννιάτικη Ήπειρο

408

Οι τηγανίτες της Ηπείρου δεν τηγανίζονται σε λάδι, ούτε σε τηγάνι. Δεν είναι εύκολο γλυκό, όπως είναι στην υπόλοιπη Ελλάδα. Είναι γλυκό της προσμονής και της υπομονής. Γεννιέται, αιώνες τώρα, στα χωριά των βουνών και των κάμπων της Ηπείρου, μόνο τους χειμώνες. Ιδιαίτερα την παραμονή των Χριστουγέννων. Θέλει τζάκι, πυροστιά και μια πέτρινη πλάκα. Οι τηγανίτες της Ηπείρου ψήνονται χωρίς λάδι πάνω στην πέτρα!

Η παραμονή των Χριστουγέννων

Είναι φορές που η ιστορία γράφεται νύχτες σκοτεινές και κρύες, σε δυσπρόσιτα βουνά. Εκεί που ένα τζάκι γίνεται η καρδιά του σπιτιού και η οικογένεια μαζεύεται γύρω. Πολλές οι ώρες, νύχτας και κρύου. Λίγες οι χαρές και οι δραστηριότητες, αυτές τις ώρες στο σπίτι. Η κυρά του σπιτιού -που φροντίζει τα όποια αποθέματα τροφής να διαρκούν και να χορταίνουν στόματα, αλλά και τα παιδιά της να παίρνουν χαρές από όσα έχει- κάνει όσα μαγικά κάνει κάθε γυναίκα που πρέπει να βρίσκει λύσεις στα προβλήματα. Αιώνια γίνεται αυτό.

Στα βουνά της Ηπείρου, παραμονή Χριστουγέννων, τα παιδιά λαχταρούν να νυχτώσει. Μήνες τώρα, η μαυρόπλακα, τυλιγμένη στα σπάργανά της, έχει πάρει θέση δίπλα στην πόρτα. Κάθε βδομάδα πλησίαζε λίγο πιο κοντά στο τζάκι, που δε σβήνει στιγμή, μέρα νύχτα. Τις τελευταίες μέρες έχει τοποθετηθεί μέσα σ’αυτό, να ζεσταθεί βαθιά, ως τη καρδιά της. Τότε μόνο είναι έτοιμη και σίγουρο πως δεν θα σπάσει.

Γιατί η μαυρόπλακα είναι ένα μαγειρικό σκεύος. Πολύτιμο για τα χρόνια του. Πάνω σ’αυτό, η γιαγιά του σπιτιού συνήθως,  έψηνε τις τηγανίτες με χυλό από αλεύρι, νερό και αλάτι. Για να μην κολλάνε οι τηγανίτες πασπάλιζε την πέτρα ελαφρά με καθαρή στάχτη σε ένα πανάκι και τίναζε με σκουπάκι, πριν ρίξει την επόμενη κουταλιά χυλού. Καθόλου λάδι ή βούτυρο. Αντικολλητική γινόταν η πέτρα, μ’αυτόν τον τρόπο.

Σιγά σιγά ψηνόντουσαν οι τηγανίτες. Όλο λαχτάρα και προσμονή, μήνες τώρα, ήταν τα παιδιά. Περίμεναν όλο χαρά τις πρώτες τηγανίτες να τις φάνε ζεστές, τρυφερές, βουτηγμένες σε ζάχαρη, μέλι, πετιμέζι, ό,τι είχε το σπίτι τους. Ποιος νοιαζόταν για το κρύο και το σκοτάδι αυτής της νύχτας; μέσα στο σπίτι είχαν γιορτή! Ήταν Χριστούγεννα. Όλοι μαζί, στην εστία του σπιτιού, δημιουργούσαν κάτι από τα απλά υλικά που είχαν.

Οι τηγανίτες της Ηπείρου – μια σιροπιαστή πίτα με καρύδια

Οι τηγανίτες, λεπτές σαν κρέπες, σκεπαζόντουσαν μέχρι να ψηθούν όλες για να μείνουν, όσο γινόταν μαλακές. Μετά έκαναν στρώση με αυτές σε ταψί, κόβοντας τις για να γεμίσουν τα κενά. Τριμμένα καρύδια πάνω τους και λίγη κανέλα όποιος ήθελε. Κι άλλη στρώση τηγανίτες. Κι άλλη στρώση καρύδια, αραιά αραιά. 13 με 15 στρώσεις τηγανίτας και γέμισης στο ταψί.

Μετά με κοφτερό μαχαίρι έκοβαν την πίτα με τις τηγανίτες, σε τετράγωνα κομμάτια μέχρι κάτω. Να χωρίσουν τα φύλλα για να πιουν το σιρόπι, που έριχναν μπόλικο να σκεπάσει τελείως τις τηγανίτες. Καπάκωμα με ένα άλλο ταψί να σταθούν ολη νύχτα και να ρουφήξουν. Ανήμερα τα Χριστούγεννα, μετά τη λειτουργία, οι τηγανίτες ήταν έτοιμες να γλυκάνουν την οικογένεια και να κεράσουν τη γειτονιά.

“Οι τηγανίτες, που σήμερα γίνονται σε αντικολλητικό τηγάνι σαν κρέπες, καμμία σχέση δεν έχουν σε γεύση με τις τηγανίτες που ψήνονται στην πλάκα” λένε.

Μέθοδος εκτέλεσης

Ετοιμάζουμε το χυλό

Βάζουμε το αλεύρι και το αλάτι σε ένα μπολ και προσθέτουμε το νερό λίγο λίγο ανακατεύοντας συνεχώς, ώστε να γίνει ομοιογενής χυλός χωρίς σβόλους. Ο χυλός πρέπει να είναι ρευστός αρκετά, ώστε να απλώσει στο τηγάνι.

Ψήνουμε τις τηγανίτες

Βάζουμε σε μέτρια δυνατή φωτιά να ζεσταθεί ένα αντικολλητικό τηγάνι, διαμέτρου 25εκ. Βάζουμε το λάδι σε ένα πιατάκι, βουτάμε λίγο χαρτί κουζίνας και περνάμε την επιφάνεια του τηγανιού.

Ρίχνουμε ποσότητα χυλού 1/4 κούπας (με τα δοσομετρικά κουπάκια) και κουνάμε το τηγάνι κυκλικά να απλωθεί ο χυλός, όπως κάνουμε στις κρέπες. Αφήνουμε να ροδίσει καλά η μια πλευρά και γυρίζουμε την τηγανίτα να ψηθεί και από την άλλη πλευρά.

Βγάζουμε και ακουμπάμε σε σχάρα να κρυώσει η τηγανίτα. Συνεχίζουμε μέχρι να τελειώσει ο χυλός.

Ετοιμάζουμε το σιρόπι

Βάζουμε σε κατσαρολάκι να βράσει το νερό με τη ζάχαρη για 3 λεπτά, από τη στιγμή που θα αρχίσει να κοχλάζει. Αν θέλουμε βάζουμε και το ξυλάκι κανέλας.

Ξεφεύγοντας από τα παραδοσιακά αρώματα, μπορούμε να προσθέσουμε φλούδα πορτοκαλιού ή βανίλια.

Στήνουμε τις τηγανίτες

Βουτάμε κάθε τηγανίτα στο σιρόπι και την βάζουμε στην πιατέλα σερβιρίσματος με καρύδια αραιά σκορπισμένα ανάμεσα τους.

Ετσι σχηματίζουμε μια τούρτα με τηγανίτες σιροπιασμένες. Στη κορυφή ρίχνουμε πάλι καρύδια. Κόβουμε σε 8 κομμάτια. Περιχύνουμε με όσο σιρόπι έχει περισσέψει.

Διατηρούνται σκεπασμένες καλά με μεμβράνη στο ψυγείο.

Πηγή: tastefull.gr